Yapay Zeka Dünya Dışı Yaşam Arayışına Yardımcı Olabilir mi?
Yapay zeka, yüzyıllardır süregelen dünya dışı yaşam arayışına yardımcı olmakta kullanılabilir mi? Bilim insanları bu konuda oldukça hevesli gibi gözüküyor.
Devasa büyüklükteki evrenimizde yalnız olup olmadığımıza yönelik sorgulamaların tarihi bundan binlerce yıl öncesine dek uzanıyor. Öte taraftan şimdiye dek, bilimsel olarak faydalı olarak tanımlanabilecek çok az sonuçla karşılaştık. Bu doğrultuda dünya dışı yaşamın insanlık adına yalnızca varsayımsal bir olgu olduğunu düşünebiliriz. Peki gelişen yapay zeka, dünya dışı yaşam arayışına yardımcı olmakta kullanılabilir mi?
Dünya Dışı Yaşamın Belirsiz Alt Yapısı
Evet, dünya dışı yaşam şu anki verilerimiz ile ele alındığında varsayımsal bir olgu olabilir ancak bilim camiası, bu konuda ciddi şüphelere sahip. Bu doğrultuda hem bilim camiasında hem de insanlar arasında genel kabul görmüş inanç şudur: Evren çok büyük ve içinde yalnız olduğumuzu düşünmek aptalca olurdu.
Zaman içerisinde bu konuda oldukça farklı fikirlerle karşılaştık ve bunların en popülerlerinden bir tanesi ünlü İtalyan fizikçi Enrico Fermi tarafından ortaya atıldı: Evet, hepimiz bunu Fermi Paradoksu olarak biliyoruz. Özünde Fermi, oldukça basit bir soru ile karşımıza çıktı: "Eğer uzaylılar varsa, neredeler?"
Tabii ki bu sorgulamanın amacı, evrenin çok büyük olduğu fikrine mantıklı bir bakış açısı kazandırmayı hedefliyordu.
Dünya dışı yaşamı destekleyen kişilerin çoğu, evrende trilyonlarca galaksinin olduğunu ve her birinde gezegenlerle çevrili trilyonlarca yıldızın olduğunu söyler. Olasılıkların çokluğu, dünya dışı yaşamı destekleyen ana faktörlerden birisidir: Evrende yaşamın gelişmesi ihtimali trilyonda bir olsa dahi, bu binlerce kez gerçekleşmiş olmalıdır. O halükarda bunların bir kısmı da zeka kazanmış olmalıdır.
Fermi ise bu varsayımın özüne iniyor ve sadece uzaylıları neden göremediğimiz ile değil, yaşamın yayılması ile evrenin büyüklüğü arasındaki ilişkinin neden bu denli önemli olduğunu sorguluyor. Yani evrenin büyüklüğü direkt olarak ihtimallerle bağlantılı olsa da, dünya dışı yaşamı desteklemek zorunda mı?
Yapay Zeka Dünya Dışım Yaşam Araştırmalarına Destek Sağlayabilir mi?
NASA, Mars Görevi sırasında 2007 yılından bu yana geliştirilmekte olan Nancy Grace Roman Uzay Teleskopu'ndan yardım alacak. Bu teleskop kızıl gezegene ulaşmayı başardığında, Güneş'in etrafında kendi yörüngesini elde edebileceği bir noktada konumlanacak.
İsmini Amerikalı astronom ve bilim insanından alan bu teleskop, galaksimizin bazı loş kısımlarında saklandığı düşünülen yetim gezegenleri inceleyecek. Bu doğrultuda yerleşeceği yörüngenin, yetim gezegenleri tespit edebilmek için eşsiz bir konum olduğu düşünülüyor.
Yetim Gezegenler Nedir?
Temel olarak bir yıldızın yörüngesinde bulunmayan gezegen kütleli cisimleri ifade eden yetim gezegen terimi, bazı kaynaklarda yıldızlararası gezegen, göçmen gezegen, serbest yüzen gezegen, serseri gezegen, yıldızsız gezegen ve güneşsiz gezegen olarak da tanımlanıyor.
Örneğin gezegenimiz Güneş'in yer çekimine yakalanarak dönen bir toz girdabından kütle kazandı ve evimiz olarak tanımladığımız geoit şeklini alarak bugünlere ulaştı. Öte taraftan yetim gezegenler herhangi bir yıldızın etrafında dönmezler ve onları bulmak da gözlemlemek de düşündüğünüzden çok daha zordur.
Neyse ki Nancy Grace Roman Uzay Teleskopu hedefine ulaştığında bu durum değişebilir. Bilim insanları onu Dünya'dan uzağa (tabii ki belirli bir yörüngeye) yerleştirmenin kendi sistemimizde var olduğuna inandığımız nesneler için yeni veriler elde etmemize izin vereceğini umuyor.
Tabii ki bu, yapay zeka teknolojisi sayesinde mümkün hale geliyor: Görevin gerektireceği veri miktarı çok büyük olduğu için, teleskopun bulunduğu uyduda bir yapay zeka teknolojisi aktif çalışma gösterecek.
"Sonunda yapay zeka neyi tanımlaması gerektiğini öğrenir ve yalnızca önemli bilgileri gönderir...
(Sistem) her saat başı milyonlarca yıldızı izlemek zorunda kalacak ve tüm bu verileri direkt olarak Dünya'ya göndermenin bir yolu yok. Bu nedenle uzay aracının uydudaki verileri analiz etmesi ve yalnızca mikro mercekleme olayları olarak algıladığı kaynaklar için ölçümleri geri göndermesi gerekecektir."
- NASA Basın Açıklaması
NASA bu sayede oralarda bir yerlerde yetim gezegenleri ve daha fazlasını bulacağına inanıyor. Bazı bilim insanları, yalnızca bizim galaksimizde trilyonlarca serbest yüzen gezegenin bulunduğuna inanıyor. Bu ise milyonlarca bilimseveri şimdiden heyecanlandırmayı başarıyor.