Şiddetli Bir Güneş Fırtınası, Dünyayı İnternetsiz Bırakabilir
Güneş fırtınası olursa ne olur, etkileri neler, nelere yol açabilir? Bu ve buna benzer soruların yanıtı, yeni yapılan araştırma ile ayrıntılı olarak verildi.
Şiddetli bir Güneş fırtınası, dünyanın büyük bir kısmının uzun bir süre boyunca internetsiz kalmasına yol açabilir. Bu sorun yalnızca normal kullanıcıları değil, büyük şirketleri de büyük bir girdabın içine sürükleyebilir.
Böylesine bir fırtınanın onlarca yıldır elektrik şebekelerine zarar verebileceği ve bu nedenle de uzun süreli elektrik kesintilerine neden olabileceği yineleniyor. Bu kadar sık dile getirilmesi, uzun süreli elektrik kesintisinin yaratabileceği mali kayıptan ve hizmet kesintilerinden kaynaklanıyor.
Olası bir şiddetli fırtınada ulaşımdan tedarik zincirlerine, internetten GPS erişimine kadar fırtınanın etkisinin hemen hemen her yerde etkisini göstermesi bekleniyor. Bu fırtına ile ilgili bu zamana kadar çok az inceleme yapılmış olsa da bilinen en önemli etkisi şu ki dünyanın çevrim içi olması için gerekli süre bir hayli zaman alabilir.
Şiddetli Güneş Fırtınası Nelere Yol Açar, Etkileri Neler?
Dünya, olası bir fırtına ne zaman olacak gibi soruları sık sık yöneltirken bu konudaki araştırmalara da oldukça ağırlık veriliyor. Yeni yapılan araştırmalar özellikle dünyanın büyük bir kısmının internete bağlanmasını sağlayan deniz altındaki kabloların fırtınada zarar göreceğine işaret ediyor. Fırtınayı daha da tehlikeli kılan noktada ise, elektriğin saatler ya da günler içinde geri gelse bile dünyanın internetsiz kalmaya devam etme ihtimali bulunuyor.
Abdu Jyonthi, optik fiberin jeomanyetik akımlardan etkilenmeyeceği için yerel internet altyapısının büyük bir fırtınada bile çok düşük hasar alacağını söyledi fakat durum deniz altındaki kablolar için o kadar da iç açıcı değil. Bu kablolar için riskin zannedilenden çok daha büyük olduğu ifade ediliyor.
Bu kablolardan bazılarının zarar görmesine yol açabilecek bir fırtına, bazı ülkeler için büyük bir kayıp olabilir. Konu hakkında açıklamada bulunan Abdu Jyothi, şu ifadeleri kullandı:
"Bunun hakkında beni en çok düşündüren şey, salgının başında dünyanın ne kadar hazırlıksız olduğunu görmemizdi. Bununla gerçekten etkili bir şekilde başa çıkmak için önceden aldığımız bir önlem yoktu ve internet kesintisinin de bundan bir farkı yok. Altyapımız büyük şiddette bir Güneş fırtınası için hazır değil. Hasarın ne kadar büyük olacağı hakkında çok az bilgimiz var."
Bu bilgi yetersizliği, veri eksikliğinden kaynaklanıyor. Şiddetli fırtınalar o kadar nadir görülüyor ki yakın tarihten verilebilecek sadece üç örnek bulunuyor. Bunlardan biri 1859 yılında, diğeri 1921 yılında görüldü. Üçüncüsü ise ilk ikisinden biraz daha az şiddetli olan 1989'daki bir fırtına. Bu fırtına, Hydro-Québec'in şebekesinin devre dışı kalmasına yol açtı ve Kanada'da dokuz saatlik bir elektrik kesintisine sebebiyet verdi ama bu da şu anki internet altyapısından çok önce gerçekleşti.
Tehlike sadece internetle de sınırlı değil. Bunların yanı sıra uydu interneti gibi hizmetler ya da Dünya'nın yörüngesinde yer alan herhangi bir uydu da olası bir fırtınada işlevini yitirebilir.