Biyoteknoloji firmalarından Oxitec tarafından genetiği değiştirilmiş sivrisinekler Amerika Birleşik Devletleri'ne (ABD) salındı. Şirketin hastalık taşıyan sivrisinek popülasyonunu bastırmak için genetiğinde oynama yaptığı sivrisinekler ABD'de ilk kez ortaya çıkarıldı.
Oxitec, daha önce Aedes Aegypti olarak bilinen genetiğinde değişiklik yapılan sivrisinekleri Brezilya, Cayman Adaları, Panama ve Malezya'da ortaya çıkarmıştı. Şirketin daha önceden saldığı sivrisinekler sayesinde hastalık taşıyan sarı humma sivrisineklerinin (aedes aegypti) popülasyonlarının söz konusu bölgelerle sınırlı olarak en az yüzde 90'lık bir düşüşe katkı sağladığı belirtildi.
Genetiği Değiştirilmiş Sivrisinekler Ne İçin Kullanılacak?
Bu sivrisinekler chikungunya ve sarı humma gibi hastalıkları taşıma potansiyeline sahip olduğu için genetiğinde değişikliğe gidilen sivrisinekleri doğaya salmak, zararlı canlıların engellendiği pestisit yoluna başvurulmadan popülasyon üzerinde kontrol sahibi olmanın bir yolunu sunuyor.
Biyoteknoloji şirketinin genetiğinde değişiklik yaptığı tamamı erkek olan sivrisinekler, ScienceAlert'taki habere göre öldürücü bir gen taşımak üzere geliştirildi. Genetiğinde oynama yapılan bu sivrisinekler başka bir dişi sivrisinekle çiftleştiğinde öldürücü gen yavrularına geçiyor ve bu da yavruların yetişkinliğe geçiş aşamasına gelmeden ölmesine yol açıyor.
Erkek sivrisinekler insanlara herhangi bir tehdit oluşturmuyor. Erkek sivrisinekler nektardan beslenirken insanları dişi sivrisinekler ısırıyor. Bu nedenle genetiğinde değişiklik yapılan sivrisinekler ve hayatta kalan erkek yavrulardan insanlara hastalık geçmiyor.
Nature, söz konusu sivrisineklerin Florida Keys'teki sivrisineklerin ortalama yüzde 4'ünü oluşturduğunu fakat bölgedeki insanlara bulaşan hastalıkların çoğunun sivrisineklerden kaynaklı olduğunu ifade etti. Gizmodo tarafından aktarılan bilgilere göre Florida Keys Mosquito Control District (FKMCD), hastalıklara neden olan tehditleri ortadan kaldırmak için maliyetli tedbirlere başvurmak yerine sivrisineklerin yol açtığı hastalıkları daha makul bir fiyata engelleyebileceği yöntemi seçti.
Şirkete göre nisan ayının sonlarına doğru Cudjoe Key, Ramrod Key ve Vaca Key olmak üzere üç farklı adanın çeşitli noktalarına yumurtalar yerleştirdi. Önümüzdeki 12 hafta içinde yumurtalardan yaklaşık 12.000 yeni erkek sivrisinek çıkacak.
Oxitec ikinci aşamaya geçmeden önce bu yıl yaklaşık 20 milyon sivrisinekten veri toplayacak. Oxitec, bu sivrisineklerin izlenmesini kolaylaştırmak için sivrisinekleri belirli bir ışığın altında parlamasına neden olacak şekilde tasarladı. Şirket sivrisineklerin yumurtalardan ne kadar uzağa gittiğini, ortalama ne kadar yaşadığını ve dişi sivrisineklerin gerçekten öldürücü gen alıp almadığını gözlemlemek için deneme süresi boyunca sivrisinekleri yakalayacak.
YORUMLAR