İngiltere'de yapılan bir araştırmaya göre altı farklı Covid-19 aşısı, destekleyici doz olarak kullanıldığında hem güvenli ve hem de etkili oldu. Farklı Covid-19 aşılarını olmak şimdilik herhangi bir ülkede onaylanmış değil.
The Lancet tıp dergisinde yayınlanan hakemli faz 2 denemesi, Oxford-AstraZeneca veya Pfizer-BioNTech aşısının iki başlangıç dozundan sonra verilen yedi aşının güvenlik ve etkinliğini inceledi.
Çalışmaya dahil edilen aşılar Oxford-AstraZeneca, Pfizer-BioNTech, Novavax, Johnson & Johnson, Moderna, Valneva ve Curevac tarafından üretilen aşılardı.
Farklı Covid-19 aşılarını olmak güvenli mi?
30 yaş üstü 2.878 yetişkini kapsayan çalışma, yedi aşının hiçbirinin güvenlik endişesi oluşturmadığını buldu. Yorgunluk, baş ağrısı ve enjeksiyon yerinde ağrı en sık görülen yan etkilerdi ve çoğunlukla genç insanlarda rapor edildi.
Toplam 912 katılımcı, çalışma sırasında 24 ciddi olay rapor edilmiş olmak üzere, destekleyici atışlarından olumsuz olaylar yaşadı.
Çalışmanın yazarları, katılımcıların sağlıklı olduğunu ve 18 farklı İngiltere konumundan katıldıklarını söyledi. Yaklaşık yarısı iki doz Oxford-AstraZeneca aşısı yaptırdı ve diğer yarısı da Pfizer-BioNTech aşısı ile aşılandı.
Çalışmaya katılanların yaklaşık yarısı 70 yaşın üzerindeydi. Bazı bireyler kontrol grubuna alındı ve plasebo olarak meningokok aşısı verildi.
Güçlendiriciler uygulandıktan dört hafta sonra araştırmacılar, katılımcıların koronavirüsün sivri uçlu proteinini hedef alan antikor düzeylerini ölçtüler. (Spike proteini, koronavirüsün insan hücrelerine girmesine izin veren yapısının önemli bir parçası.)
Viral enfeksiyonlarla mücadelede temel bir rol oynayan ve Covid-19'un şiddeti üzerinde bir miktar etkisi olabilecek T hücresi yanıtı da izlendi.
Çalışmada, Oxford-AstraZeneca aşısının iki dozundan 10 ila 12 hafta sonra yedi aşının hepsinin bağışıklığı artırdığı bulundu.
Başlangıçta iki doz Oxford-AstraZeneca aşısı olan katılımcılarda, takviyeye bağlı olarak üçüncü aşıdan 28 gün sonra spike proteine saldıran antikor seviyeleri 1.8 kat ve 32.3 kat arasındaydı.
İlk iki dozu Pfizer-BioNTech olanlarda ise güçlendirici sonrası antikor seviyesi artışları 1,3 kat ile 11.5 kat arasında değişiklik gösterdiği bulundu.
Henüz Türkiye'deki aşılama çalışmalarında karma aşılama düzenine geçilmediğini hatırlatmak gerekiyor. Ancak Birleşik Krallık'taki çalışma, güçlendiricilerin nasıl uygulanması gerektiğini ortaya koyuyor. Sağlık Bakanlığı ve Bilim Kurulu'nun bu çalışmayı göz önünde bulunduracağını düşünüyoruz.
YORUMLAR