Hubble Teleskobu Gizemli Einstein Halkasını Yakaladı
Einstein halkası ve kütle çekimsel mercekleme nedir? Hubble Teleskobu evreni anlamamıza yardım edecek kritik bir 'halka' buldu.
Hubble Uzay Teleskobu, evrenin derinliklerini daha fazla araştırmamıza izin verecek muhteşem Einstein halkasını yakaladı. Einstein tarafından ortaya atılan kütle çekimsel mercekleme, bu halkalar tarafından oluşturuluyor olabilir. İşte Einstein halkası hakkında tüm bilinenler.
Yer çekimi, evreni birbirine bağlayan gizemli yapıştırıcıdır, ancak cazibesinin sınırı bu değil: Ayrıca uzak nesneleri görmek için uzay-zamanı eğme biçiminden de yararlanabiliriz.
Buna Einstein tarafından tahmin edilen bir etki olan kütle çekimsel mercekleme denir ve Hubble Uzay Teleskobunun yeni bir sürümünde ortaya çıkarıldı. Görüntünün ortasında, etrafına dört parlak nokta gibi görünen parlak, mükemmele yakın bir halka var ve altın bir parıltıyla iki nokta etrafında dönüyor.
Buna Einstein halkası deniyor ve bu parlak noktalar aslında altı galaksi değil, sadece üç tane: halkanın ortasında iki ve onun arkasındaki bir kuasar bulunuyor, ön plandaki iki gökadanın yer çekimi alanından geçerken ışığı bozuluyor ve altı taneymiş gibi görünüyor.
Ön plandaki iki gökadanın kütlesi çok yüksek olduğu için bu, çiftin etrafında uzay-zamanın yer çekimsel eğriliğine neden oluyor. Ardından bu uzay-zamandan geçen herhangi bir ışık bu eğriliği takip ediyor ve Hubble Uzay Teleskobunda görünüp kayboluyor.
Einstein halkası ve kütle çekimsel mercekleme nedir?
Görünüşe göre bu, evrenin hem uzak hem de yakın erişimlerini araştırmak için gerçekten yararlı bir araç. Yeterli kütleye sahip her şey yer çekimi merceği görevi görebilir. Bu, burada gördüğümüz gibi bir veya iki gökada ya da arkalarındaki birçok nesneden harika bir ışık lekesi (smears of light) üreten devasa gökada kümeleri anlamına gelebilir.
Derin uzaya bakan gök bilimciler, bu şekilde merceklenen uzak galaksileri çok daha ince ayrıntılarla görmek için bu lekeleri ve kopyalanan görüntüleri yeniden oluşturabilir. Ancak kütle çekimsel merceklemenin yapabileceği tek şey bu değil. Bir merceğin gücü, etrafında döndüğü kütle ile doğrudan ilişkili olan yer çekimi alanının eğriliğine de bağlı.
Böylece yer çekimi lensleri galaksileri ve galaksi kümelerini gözlemlememize izin verebilir, bu da karanlık maddeyi bulmamıza ve haritalamamıza yardımcı olabilir. Yani şu anda evrende bildiğimiz şeyler tarafından açıklanamayan ek yer çekimi üreten gizemli, görünmez kütle kaynağıni algılayabiliriz.