Temel olarak tek hücreli ya da çok hücreli olduğu fark etmeksizin herhangi bir canlı, çevresine daha iyi uyum sağlamak için mutasyonlar geçirebilir. Biz son zamanlarda yeni tip koronavirüs ile ilgili mutasyonları konuşmaya devam ederken, beyaz sinekler olarak bilinen bir böcek türü de hem sorun yaratıcı, hem de aynı oranda ilginç bir mutasyon geçirdi
Herhangi bir mutasyondan söz ederken 'ilginç' gibi tanımlamaların sıklıkla kullanıldığına denk gelebilirsiniz ancak araştırmacılar, bu süreçte nadir bir fenomeni gözlemlediler. Buradaki sıra dışı durum, beyaz sineklerin bir bitkiden gen almasında yatıyor ve bu gen akışı, onu beklenmedik bir şekilde değiştirdi.
Beyaz Sinekler Mutasyon Geçirdi: Bitkiden Gen Aldılar!
(B. tabachi) olarak isimlendirilen beyaz sinekler, bitkilerdeki toksinlere karşı koruma sağlayan BtPMaT1 isimli geni elde ettiler. Tahmin edebileceğiniz üzere bu toksinlerin temel amacı, beyaz sinekler gibi çeşitli böcekleri bitkilerden uzak tutmaktır.
Normal koşullarda herhangi bir beyaz sinek özel olarak yetiştirilen domateslere dadandığı sırada, fenolik glikozitleri de beraberinde yutar. Bu da genellikle onu öldürür ve yetiştirilen bitkilerin güvende kalmasını sağlar. Öte taraftan BtPMaT1 isimli bu gen, toksinleri nötralize eder. Böylece beyaz sinekler herhangi bir tehdit olmaksızın beslenebilir.
Esasen beyaz sineklerin bitkileri yenmek için, bitkinin savunma mekanizmasını kendi genomuna dahil ettiğini söyleyebiliriz. Yani bitkilerdeki kalkanlara, yine bitkilerdeki savunma araçları ile yanıt verdiler ve görünüşe göre bunda başarılı oldular.
Söz konusu mutasyonla birlikte bitkileri bu tip zararlı böceklere karşı koruyan maddeler artık etkisiz kalıyor ve bu da domates, patates ve tütün mahsüllerine büyük zarar verilmesine neden oluyor. Araştırmacılar, bu korumayı yeniden başarılı bir hale getirmek için etkilenen bitkilerin genetik kodunu değiştirmek zorunda kalacak.
Cell Magazine isimli bilimsel dergide yayımlanan bu araştırma hakkında açıklamalarda bulunan Ted Turlings, "Bildiğimiz kadarıyla bu, bitkiden hayvana işlevsel yatay gen transferinin elimizdeki ilk örneğidir." ifadelerini kullandı. Kısa bir şekilde özetlemek gerekirse yatay gen transferi; bir tür, başka bir türden gen aldığında ve bu genleri DNA'sına dahil ettiğinde gerçekleşir.
Elde edilen bu genler de tipik olarak ebeveynlerden yavrulara dikey olarak aktarılır ve türler arası geçişi içermez. Yatay gen değişimi bakteriler arasında çok yaygın olsa da, çok hücreli organizmalarda da bir o kadar nadirdir. Yani oldukça nadir bir mutasyona tanıklık ettiğimizi rahatlıkla söyleyebiliriz.
Peki siz yaşanan bu garip gelişme hakkında ne düşünüyorsunuz? Sizce beyaz sineklere karşı alınacak önlemler kısa sürede gerçekleştirilebilir mi? Konu hakkındaki görüşlerinizi hemen aşağıda yer alan yorumlar sekmesinden bizlerle ve diğer okurlarımızla paylaşmayı ihmal etmeyin.
YORUMLAR