1992 yılında geliştirilmeye başlanan Lockheed Martin F-35 Lightning II, uzun yıllar süren çalışmalar ve harcanan milyarlarca doların ardından hala bekleneni sunmaktan uzakta. Nitekim ABD Hava Kuvvetleri, bu projedeki çeşitli başarısızlıkları sessiz bir şekilde kabul etti.
ABD Hava Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı General Charles Q. Brown, son zamanlarda F-35 ile ilgili yaşanan bazı sorunları kabul etti ve olası bir çözümün, uçağı daha az uçurmaktan geçtiğini söyledi: "Ferrari'nizi her gün işe gitmek için değil, pazar günleri kullanırsınız."
F-35 Hangi Sorunlara Sahip?
Son zamanlarda ülkemizde de sık sık gündeme gelen F-35, başta Amerika ve İngiltere olmak üzere pek çok ülkenin dahil olduğu Müşterek Saldırı Uçağı programından doğdu. Bu programın ise temelde tek bir amacı vardı: Çok çeşitli yeteneklere sahip tek bir uçak yaratmak.
F-35'ler geliştirilme aşamasında o kadar çok sorun yaşadı ki, bunları kısa bir şekilde özetlemek bile zor. Bu süreçte parça arızaları, yazılım geliştirme zorlukları ve kırılan parçalar belgelerle desteklendi. Hatta işi daha da ileriye taşırsak ana silahı ateşlemek, uçağı parçalarına dahi ayırabiliyordu.
Ayrıca F-15EX ile bir saat uçuşun maliyeti 20.000 dolar iken, F-35 ile bir saatlik uçuşun maliyeti 44.000 dolar. Lockheed Martin bu maliyeti 25.000 dolara düşürme sözü verdi ancak yıllardır yerine getirilmeyen bir taahhütten ileriye gidemedi. Tabii ki yıllar boyu süren bu sıkıntıların ardından sipariş veren ülkeler siparişleri kaydırmaya başladı.
Günümüzde F-35'in üç farklı yapılandırması bulunuyor: F-35A, F-35B ve F-35C
F-35A standart olarak geleneksel kalkış ve iniş sağlıyor ve ABD Hava Kuvvetleri tarafından kullanılıyor. F-35B kısa kalkış ve dikey iniş yetenekleri ile geliyor ve ABD Deniz Kuvvetleri tarafından kullanılıyor. F-35C ise direkt olarak uçak gemileri için tasarlanmış bir sürüm ve ABD donanması tarafından tercih ediliyor.
Tabii ki bu süreçte F-35'i bir dizi eski uçaktan daha iyi hale getirmek için hem yıllar hem de milyarlarca dolarlar harcandı. Nitekim bazı durumlarda işe de yaradı: F-35 ile birlikte F/A-18 Hornet ve F-22 Raptor ve Harrier ailesine mensup olan birkaç uçak emekliye ayrıldı.
Öte taraftan başta F-16 olmak üzere F-15C, F-15D ve F-15E modellerinin de F-35 ile değiştirilmesi gerekiyordu. Yani kısaca, F-35'in üç farklı rolü kapsayan altı farklı uçağın yerini alması gerekiyordu. Tabii her bir görev profilini karşılayabilen tek bir platform yaratmak da yine milyarlarca dolara mal olacaktı.
Bununla birlikte F-35 modellerindeki gecikmeler ve sorunlar nedeni ile ABD Hava Kuvvetleri, Deniz Piyadeleri ve Donanması, eski uçakları hizmette tutmaya devam etme kararı aldı.
F-35'lerin hedeflerine ulaşmak konusunda başarısız olduklarını söylemek yetersiz kalır. Nitekim görev kabiliyet oranları, ordu tarafından belirlenen yüzde 80'lik standartın çok daha altında, yüzde 69'luk bir orana sahip. Hatta F-35 filosunun yüzde 36'sı, gerekli yüzde 50 standartının bile gerisinde.
Peki siz yapılan bu açıklamalar hakkında ne düşünüyorsunuz? Sizce F-35 başarılı bir uçak profilini temsil edebilir mi? Konu hakkındaki görüşlerinizi hemen aşağıda yer alan yorumlar sekmesinden bizlerle ve diğer okurlarımızla paylaşmayı ihmal etmeyin.
YORUMLAR