Yapay zeka teknolojisini her gün duyuyoruz, cebimizdeki telefonda taşıyoruz, peki araştırıyor muyuz? Büyük bir bilim insanı olan Stephen Hawking bile yapay zekanın insanlığı yok etmesinden şüphe ediyordu ve insanları bu konuda uyarıyordu. İnsanlığı yok etmesinden sürekli kuşku duyulan yapay zeka aslında ne işe yarıyor ilk olarak buna odaklanmamız gerekir. İyice anladıktan sonra; yapay zeka insanlığın yerini mi alacak, yoksa insanlığın yok olmasına sebep mi olacak diye düşünürüz. Kısaca yapay zeka nedir, öncelikle bunu açıklayalım.
Kısaca Yapay Zeka Nedir? Nasıl Oluşturulur?
Yapay zeka basitçe; insan zekasının veya benzerinin makineye aktarılmasıdır. Yapay zekanın temelinde yapay sinir ağları bulunur, yapay zekayı üretmek için ilk olarak insan beynindeki nöronları taklit eden yapay sinir ağlarını oluşturduk. Yapay nöral ağlar ise kısaca; bir şeyleri yapmayı öğrenebilen yazılımlardır. Yapay nöral ağlar sayesinde açıkça programlamaya gerek kalmadan farklı yazılımlar geliştirilebilir. Yani; derin öğrenme, makine öğrenimi, veri madenciliği ve nöral ağlar ile yapay zekayı oluştururuz.
Yapay zeka hakkında daha detaylı bilgi almak istiyorsanız "Yapay Zeka Nedir?" başlıklı detaylı bir yazımız mevcut.
Yapay Zekayı Neden Üretiyoruz?
Öncelikle bir düşünelim. Yapay zekayı neden yaratıyoruz ki? Makinelerin insanlara bazı konularda yardımcı olup, insan hayatını kolaylaştırması beklenir. Makinelerin insanlara daha iyi hizmet verebilmeleri için insanlar gibi düşünebilmeleri gerekir. Bunun yanı sıra insanlar gibi davranmaları da gerekir. Temel olarak yapay zekanın üretilme amacı; insanların işlerini kolaylaştırmaktan ibarettir.
Bir konuda çözüm üretecek bir yazılımı üretmek için algoritmalar hazırlanır. Konu değiştikçe algoritmanın da değişmesi gerekir ve dolayısıyla yazılımın yeniden hazırlanması gerekir. Yapay nöral ağları ile insan beynini taklit eden belirli algoritmalar geliştirilmiştir. Bu algoritmaları yüz tanıma yaparken de kullanırız, plaka okuması yaparken de kullanırız. Kodda değişiklik yapılmasını ve yazılımın baştan sona yazılmasını gerektirmez. Bu yüzden insan beynindeki nöral ağların taklit edilebilmesi oldukça önemlidir. Bilgisayar teknolojisindeki onca gelişmeye ve çözebildiğimiz onca soruna rağmen hala algoritmasını bulamadığımız "yüz tanıma", "ses tanıma" gibi problemlerimiz var. Yapay zeka bu işlerin üstesinden gelebiliyor.
Yapay Zeka İnsanlığı Yok Edecek Seviyeye Geldi mi?
Yapay zeka günümüzde yeni doğmuş bir bebekten farksızdır. Yapay zekanın insanlığı yok edebilmesi için insanlıktan daha üstün ve zeki olması gerekir. İnsanlar gibi yapay zeka da pek çok bilgi ile eğitilir. Yapay zekanın ilerleyebilmesinin önündeki engellerden birisi, yapay zekanın eğitilmesi için günümüzde yeterli düzeyde verinin olmamasıdır. Çünkü yapay zekanın öğrenebilmesi için verilerin düzenlenmiş ve etiketlenmiş bir şekilde yapay zekaya verilmesi gerekir. Günümüzde bilgi bu yüzden çok önemlidir. Bu sayede büyük verinin (Big Data) önemi yapay zeka ile birlikte tekrar gün yüzüne çıkmıştır.
Yakın zamanda hayatımıza girmesi beklenen web 3.0 teknolojisinin asıl geliştirilme amaçlarından birisi de internetteki bilgi içeriklerinin; sadece insanların değil makinelerin de anlayabileceği formatta hazırlanmasıyla ilgilidir. Nesnelerin interneti (IoT) teknolojisi sayesinde cihazlar arası veri paylaşımı yapılarak; insan hayatındaki verilerin dijitale aktarılması amaçlanmaktadır. Tüm bu teknolojiler yapay zekanın güçlenmesini de sağlayacaktır.
Günümüzde yapay zekayı; telefon kameralarımızda, dijital sesli asistanlarımızda, hava durumu tahmininde ve hatta artık otonom araç sürüşünde de kullanmaya başladık. Bu alanlarda yapay zekayı kullanabilmemizin sebeplerinden en önemlisi hedeflenen alanlarda yeterli ve düzenli verinin hazırlanıp etiketlenmiş olmasıdır. Örneğin; kendi kendine gidebilen otomobillerin yol alabilmesi için o arabanın içerisine işlem kapasitesi oldukça yüksek bir süper bilgisayar yerleştirilir. Süper bilgisayarın içerisindeki nöral ağlara önceden hazırlanıp eğitilmiş modeller verilir. Sensörlerden gelen kamera verileri, ultrasonik veriler ve diğerleri bu bilgisayarın içerisindeki nöral ağda işlenip, yapılan çıkarımlar sayesinde aracın hangi yöne gideceğine karar verilir. Tüm bunlar saniyeler içerisinde insan müdahalesi gerektirmeden titizlikle yapay zeka tarafından yapılır. Yapay zeka uygulamalarında daha önce yazdığımız gibi bir sorun belirlenir ve bu sorunla ilgili veriler toplanır. Veriler hazırlandıktan sonra bu veriler ile çıkarım yapmak üzere nöral ağlar oluşturulur.
Özet geçecek olursak; yapay zeka insanlık için gerçekten önemli ve faydalı bir teknolojidir. İnsanlığa sağladığı ve sağlayacağı faydalar konusunda düşünmek hepimiz için daha faydalı olacaktır. Mesela belki de kanserin çaresini yapay zeka ile bulabiliriz.
"Günümüzde Yapay Zekanın tehlikeli bir süper zeka olmasından korkmak, Mars'taki yoğun nüfus artışından endişe etmekle aynı şeydir. Biz insanlar daha bu gezegene iniş bile yapamadık!" Prof. Andrew Ng
Saygılarımla.
YORUMLAR