Sosyal Medya Detoksu Nedir ve Nasıl Yapılır?

Sosyal medyayla olan ilişkinizde ‘istesem bırakırımcı’ mı, ‘hayatta vazgeçememci’ misiniz? Bağımlılıkların her türlüsünde olduğu gibi, sosyal medya da ihtiyaç duyduğumuz, yokluğunda rahatsız olduğumuz bir olgu. Bu ihtiyaç duygusunu hissetmemize sebep olan kimyasalın ismi ise dopamin. Bilinenin aksine dopaminin mutluluk veya zevk duygusuyla hiç bir alakası yoktur. Aksine, dopamin bir şey istiyor gibi hissetmenizi sağlayarak ödülünüze kavuşmanız için sizi dürter. Bu arzuyu doyurmak için harekete geçtiğinizde beyin, keyif verici ve ödüllendirici olan endorfinleri serbest bırakır.

Ne yazık ki, sosyal medya dopamin sistemlerimizi kötüye kullanan faktörlerden bir tanesi. Anında memnuniyet duygusu, beyninizi ödül arayışına iten en güçlü sebeplerden birisi. Instagram’a girip aldığınız beğenileri görmek, bir Tweet’le insanların sizi okuduğunu ve önemsediğini düşündüren o tatlı his, Facebook’tan eklemiş çok da tanımadığınız o tatlı kişi...

Tüm bu tatmini sağlayan sosyal medya, tersini yaşamınıza sebep olduğunda da uykularınızı kaçırabiliyor hatta depresyona sürükleyebiliyor.

"Ne de güzel muhabbet etmiştiniz, arkadaşlık isteğinize niçin geri dönmedi? Ah tamam kabul etmiş, ohhhh… E! niye yazmadı acaba? A fotoğrafımı beğenmiş iyi bari. Ben mi yazsam? Yok yok.. Ne paylaşmış peki, bu beğenenler kim acaba.."

İşte, okulda hatta yolda yürürken bile kontrol etmeden duramıyor, gözünüzü açtığınızda ilk iş eliniz Instagram hesabınıza gidiyor, olur ya bir saat telefonunuzdan ayrı kalınca telaş olup ilk iş bildirimlerinizi kontrol ediyorsanız, detoksunuzun zamanı gelmiş demektir!

Sosyal Medya Detoksu Neden Gerekli

“Ne zararı var canım, bağımlı olacaksan sosyal medyaya ol.” diyor olabilirsiniz. Kimsenin bu bağımlılıktan ölmediği de aşikar. Her bağımlılığın, en iyi bağımlılık olduğunu düşünmenize sebep olması da işin ironik kısmı sanırım. Peki, neymiş kötü kısımları diyorsanız, uzmanların altını çizdiği en büyük tehlike narsistlik kişilik bozukluğu. Birilerinin sizi beğenmesi için yaptığınız her adım, narsisizmi tetikler çünkü burada her şey kendi doyum ve memnuniyetinizle ilgili. Sizin gibi olanları takip edebileceğiniz, beğenmediğiniz kişileri görmezden gelebileceğiniz, görünmesini istediğiniz yönlerinizi vurgulayıp, utandığınız her şeyi gizleyebileceğiniz bu mecralar, gerçeklik duygunuzu yitirmenize ve sonunda gerçek hayattan zevk alamamanıza sebep oluyor.

Sosyal medya detoksu bu olumsuzluklardan uzaklaşmanıza, dopaminin etkisini azaltmanıza, hatta yok etmenize olanak verecektir.

Doğru Sosyal Medya Detoksu Nasıl Yapılır?

Öncelikle unutmayın ki, detoksa başlamak işin kolay, sürdürmek ve alışkanlık haline getirmek zor olan kısmıdır.

Dopamin tutulumuna rağmen, sosyal medya bağımlılığı psikolojik bir bağımlılıktır. Madde bağımlılığı bazen fiziksel çekilme nedeniyle kademeli olarak bırakılması gerekirken, psikolojik bağımlılıklar ‘cold-turkey’ adı verilen; bağımlılığı bir anda kesme yöntemi kullanılmalısı öneriliyor.

İşte gerçek bir sosyal medya detoksunun basit adımları:

• Hesaplarınızı devre dışı bırakın: Bu durum kendinizi kontrol etmeniz adına bir çit oluşturacak ve arkadaşlarınızdan gelecek dürtmeleri de engellemenizi sağlayacak. Özellikle Facebook ve Instagram gibi uygulamaların dondurma özelliği sayesinde hiç bir verinizi kaybetmeden bir süre ortadan kaybolabilirsiniz.
• Telefonunuzdan sosyal medya uygulamalarını silin: bağımlılığınızda önemli rol oynayan uyarıları ortadan kaldıracak bu adım sayesinde, kendinizi tutmanızı kolaylaşacak ve aklınıza gelmeyen anlarda bile aklınızı çelecek bildirimleri engelleyecek.
• Sosyal medyayı başka bir etkinlikle değiştirin: hayatınızda oluşacak boşluğu başka bir şeyle doldurmanız gerekir, aksi takdirde kısa sürede detokstan vazgeçecek ve uygulamalarınıza geri döneceksiniz. Sosyal medyaya ayırdığınız süreci yeni hobilere hatta meditasyona ayırmanız ruhunuza daha iyi gelecektir.

Peki bu detoks ne kadar sürecek? Uzmanların çoğu, dopamin seviyelerinin normale dönmesinin yaklaşık 3 ay (veya 100 gün) sürdüğünü kabul ediyor. Bağımlılığınızın ne kadar yoğun olduğuna bağlı olarak süreci kendiniz ayarlamalısınız.

Gerçekten Hazır Mısınız?

Sosyal medya, kolay bir eğlence ve bilgi dağıtım aracı. 3 ay süresini görüp, “Yok daha neler!” diyerek yazıyı terk etmediyseniz, bağımlılığın gerçek bir olasılık olduğunu düşünüyorsanız, ara vermenin vakti gelmiş olabilir. Tüm bu uygulamaların bir araç olduğunu unutmayıp, kölesi olmamanız dileklerimle...

Dijital Detoks Nedir, Uygularsanız Hayatınız Nasıl Değişir? İşte 5 Mükemmel Sebep

Akıllı Telefona Bağımlı Olmamak İçin İzlenecek 5 Yol