Silicon Valley Bank Nedir? Neden Battı?

Silicon Vadisi Bankası; 1983 yılında California, Santa Clara bölgesinde kuruldu. California’nın Santa Clara bölgesinde gelişen teknoloji sektörünü finanse eden bir bankaydı. Robert Medearis ve Bill Biggerstaff, bir poker oyunu üzerine Silicon Valley Bank’ı kurmuştur.

Bankanın ilk ofisi, San Jose’de yer alan North First Caddesi’nde 1983 yılında kuruldu. Silicon Valley Bank'in ana stratejisi, risk sermayesiyle finans sağlanan işletmelerden mevduat toplanmasıydı. Kurumun genişlemesi; bankacılık ve risk sermayedarları tarafından finansman sağlanması sonucunda oldu.

Silicon Valley Bank Hakkında Genel Bilgiler

Silikon Vadisi Bankası, ABD’nin en önemli bankaları arasında yer alıyordu. 2008 küresel finans krizi itibariyle ABD’deki en büyük banka iflası olarak kayıtlara geçti. Silicon Valley, 30 Haziran 2016 yılından itibaren %25,9 pazar payına ulaştı. Bu oranla ABD’nin en büyük bankaları listesine girdi. Aynı zamanda yerel mevduat bazında da Silikon Vadisi’nin en büyük bankası olmuştur.

SVB Financial Group’un kuruluşu olan Silicon Valley Bank, Palo Alto ofisini 1985 yılında açtı. 1986 yılında National InterCity Bancorp’la birleşip Santa Clara’da ofis açtı. Bu banka, 1988 yılında halka arzı tamamladı. Halka arzdan 6 milyon dolar topladı. Ayrıca 1988’de San Jose’ de bankanın ofisi açıldı. Banka 1990 yılında Route 128 teknoloji koridoru için Boston’ a yakın olan East Coast’ ta ilk ofis açıldı. 1991 yılındaysa Trade Finance ve Pacific Rim’in lansmanı kapsamında uluslararası boyutta hizmet vermeye başladı.

1990 yılının ortalarında Bay Networks ve Cisco Systems üzerinden erken risk sermayesine ulaştılar. 1992 yılında gayrimenkul patlamasıyla sarsılan banka, varlıkların %50’sini kaybetti. Bunun yanı sıra 2,2 milyon dolarda yıllık kayıp yaşadı. 1993 yılına gelindiğindeyse Silikon Vadisi Bankası’nın kurucu CEO’su Roger V. Smith, yerini John C. Dean’a bıraktı.

1994’te banka, Premium Wine Practice çalışmalarına başladı. Sonraki yılsa merkezi olan San Jose şehrinden Santa Clara'ya taşındı. 1997 yılında Atlanya şube açtı. 1999’un Mart ayından 2000 yılının Mart ayına dek bankanın hisse senedi değeri tam olarak 20 dolardan 70 dolara ulaştı.

Banka, 2000 yılında Florida’da şube açtı. Bir sonraki yıl Palo Alto yatırım bankacılığı şirketi olan Alliant Partners’i 100 milyon dolara satın aldı. Fakat Dot-com balonu çöktükten sonra bankanın hisseleri de %50 düştü. 2002 yılındaysa özel bankacılık işini genişletti. 2004’te Londra, Bangalore ve Hindistan’ da uluslararası statüde yan kuruluşlar açıldı.

Daha sonra İsrail ve Pekin’de ofis açıldı. Banka, 2006 yılında hizmet vermeye başladı. İngiltere’deki ilk şubede 2012 yılında açılmıştır. Silikon Vadisi Bankası, 2001 dotcom çöküşüyle birlikte hayata geçirdiği yatırım bankacılık faaliyetlerini 2006 yılı itibariyle durdurdu.

2011 yılının Nisan ayında CEO Ken Wilcox görevinden ayrıldı. Fakat Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini sürdürmeye devam etti. Wilcox’tan sonra yerine Silikon Vadisi Bankası CEO’luk görevine Greg Becker atandı. Bu banka, 2011’e kadar 30.000’nin üzerinde yeni kurulan şirketi finanse etti. 2012 Kasım ayındaysa yeni teknoloji girişimleri içine sermaye temin etmek adına Shanghai Pudong Development Bank (SPDB) aracılığıyla 50-50 ortak girişimiyle alakalı duyuru yaptı.

2019 yılında SVB Securities olarak geçen Leerink Partners LLC, Silikon Vadisi Bankası’nın ana şirketini SVB Financial Group satın aldı. Silicon Valley Bank, Ocak 2021’deyse varlık yönetim çözümlerinin genişletilmesini sağlayan Boston Private Financial Holdings (NASDAQ: BPFH) ile ilgili satın alma planını açıkladı.

Silicon Valley Bank Neden Battı?

Silicon Valley Bank’ın batışı kamuoyunda büyük yankı buldu. Banka girişim fonlarından sermaye elde etti. Banka bu sermayeyi güvenli getiri sunan tahvillere yatırım amaçlı olarak kullandı. Bunun sebebi düşük faiz oranlarıyla ilgili. Bankanın yaptığı hamleyle 2018-2021 yıllarında mevduatlar 49 milyar dolardan 189,2 milyar dolara çıktı. Yalnız 2022 yılında Amerika’da faiz oranlarında artış meydana geldi. Bu sebeple de bankanın düzeni altüst oldu.

Silikon Vadisi Bankası kötü gidişe her ne kadar çözümler üretmeye çalışsa da başarılı olamadı. Bankanın yaptığı hamleler paniğe sebep oldu. Banka, menkul kıymetlerini zararına satmak zorunda kaldı. Ayrıca 21 milyon dolarlık yatırımını da elden çıkarttı. Yatırım kaybetmesinin üzerine bir de 15 milyar dolar borca girdi.

Acil olarak hisse senetlerini satarak nakit elde etmeye çalıştı. Hisse senedi fiyatları düştükten sonra yatırımcılar bankada bulunan 42 milyar dolarlık mevduatı çektiler. Silicon Valley Bank, Amerika’nın en büyük 16. bankasıydı. İflas, risk sermayesi ekonomisiyle ilgilenen bankaları da etkisi altına aldı.

Silikon Vadisi Bankası’nın İflası Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Silikon Vadisi Bankası’nın iflasına dair bilinmesi gereken noktaları şöyle sıralayabiliriz:

1. SVB’nin Toplam Varlığı Türkiye’nin Milli Gelirinin 3’te 1’idir

SVB tarafından açıklanan bilgilere göre varlık toplamı, 2022 yılının son çeyreğinde 212 milyar dolara ulaştı. Bankaya yatırılan toplam mevduatsa 178 milyar dolardır. Konuya dair ülkemizin önde ekonomistlerinden Özgür Demirtaş açıklama yaptı. Demirtaş, Silikon Vadisi Bankası’nın sahip olduğu toplam varlığın Türkiye’nin milli gelirinden 3’te 1’i kadar olduğunu açıkladı.

2. İflasa FED’ in Faiz Artırımları Sebep Oldu

Faizlerin artmasıyla birlikte yatırımlarda kullanılacak paranın da maliyetini artırdı. Para pahalılaştıkça teknoloji şirketlerine yatırımlar az olmaya başladı. Çünkü yatırımcılar teknoloji şirketlerine yatırım yapmayı riskli gördü. Silicon Valley Bank’in müşteri portföyünü yatırımcılarla start-up şirketler oluşturuyordu. Yatırımcılar, start-uplara yatırım yapmayı durdurunca bankayı büyük zarara uğrattı.

3. Elindeki Mevduatların %55.4’ üyle Riskli Yatırımlar Yaptı

Silikon Vadisi Bankası’nın en önemli özelliği gelirinin çoğunluğunun riskli finansal yatırımlara dayanmasıydı. Banka sahip olduğu mevduatlarının yarısından fazlasını riskli yatırımlara yapıyordu. Faizlerdeki artışlar, yatırımlarının zarara uğramasına sebep oldu.

4. Silikon Vadisi Bankası, Müşteriler Açısından Önemli

Silikon Vadisi Bankası müşteri portföyü;

• Sağlık şirketleri,
• Erken aşama (start-up) şirketleri,
• Teknoloji şirketleri,
• Erken aşama sağlık şirketleri,
• Erken aşama teknoloji şirketleri,
• Bioteknoloji şirketlerine finans desteği veren girişim sermayesi fonlarından oluşuyor.

Bankanın müşteri portföyü; girişim sermayesi fonları ile start-up şirketler oluşturuyor. Banka; Roku, Circle, Etsy ve Roblox şirketleriyle de çalıştı.

5. ABD’nin En Büyük İkinci İflası

2008’de global anlamda finans kriz yaşandı. Bu finansal krizde 307 milyar dolarlık varlıkla Washington Mutual Bank iflas etti. Silikon Vadisi Bankası’ysa 209 milyar dolarlık varlığıyla Amerika’nın en büyük ikinci bankası oldu.

6. Yatırım Alamayan Şirketler Ödemelerini Mevduatlarla Gerçekleştirdi

Faizlerin artırımından önce çeyrek dönem başına yatırımlar, 70 milyar dolara ulaştı. Faiz artırımı, yatırımları 20 milyar dolara geriletti. Şirketler ciddi şekilde nakitle ilgili sıkıntı yaşamaya başladılar. Mevduatlardaki paranın kullanılmasıyla beraber Silikon Vadisi Bankası’nın sahip olduğu mevduatlar da azaldı.

7. Silikon Vadisi Bankası’nın Hisseleri Değer Kaybetti

Banka, yaklaşık olarak 2 milyar dolarlık hisse satacağını duyurdu. Bunun akabinde SVB hisseleri değer kaybetti. Normalde 760 dolara kadar ulaşan banka hisseleri, haberle beraber 39 dolara geriledi.

8. İflas, Mevduat Sahiplerinin Bankaya Hücum Etmesiyle Gerçekleşti

Bankadaki mevduatlarını kurtarmak isteyen müşteriler direkt bankaya koştu. “Bank run” olarak ifade edilen durumun yaşanması bankanın iflasına sebep oldu. Bank run olayı sonrasında Federal Mevduat Sigorta Kurumu (FDIC), bankaya kayyum atadı.

Bu durumda en çok merak edilen konu; mevduat sahiplerinin parasıydı. ABD’deki yasalara göre 250.000 dolara kadar olan mevduatlar sigortaya dahil ediliyor. Yetkililer, mevduatların tamamını koruma altına alacağını açıkladı.

9. Banka, HSBC Tarafından Satın Alındı

İngiltere kökenli HSBC tarafından 1 Pound’a Silikon Vadisi Bankası satın alındı.

10. Kripto Piyasası da İflastan Etkilendi

Circle şirketi, kripto para piyasasının popülerleri arasında yer alan stabil coin, USDC’in tasarımcısı olarak biliniyor. Aynı zamanda Silikon Vadisi Bankası’nın da önemli müşterileri arasında yer alıyor. Şirkete ait 3.3 milyar dolar nakit şeklinde bankada yer alıyordu. İflasla birlikte USDC kullanıcıları panik içinde paralarını çektiler. Bu durumda USDC değerini 1 dolardan 0.86’ ya geriletti. Circle, USDC kullanıcılarına zararlarının ödeneceğini açıkladı.

11. Silikon Vadisi Bankası CEO ve CFO’su Dava Edildi

Banka iflasını açıklamadan 1 ay önce bazı önemli gelişmeler yaşandı. Bankanın üst düzey yöneticileri hisselerini satmaya başladı. İflas gerçekleşmeden 2 hafta önce bankanın CEO’su Greg Backer, 3.5 milyon dolar değerinde hisselerini sattı.

Yaşam

Elon Musk'tan Silikon Vadisi Bankası Satın Alımı Hamlesi!

Silikon Vadisi Bankası'nın iflas ettiğini açıklamasının ardından Elon Musk'ın Twitter için Silikon Vadisi Bankası'nı satın alacağı konuşuluyor. İşte detaylar!