Regülatör Nedir? Ne İşe Yarar? Nasıl Çalışır?

Teknolojinin gelişmesiyle elektrikli aletleri de bir hayli fazla kullanmaya başladık. Ancak elektrikli aletlerin düzgün çalışması için doğru voltaj düzeyine maruz kalması oldukça önemlidir. Birçok cihazda dahili olarak gelen regülatör daha büyük cihaz veya makinelerde harici olarak da kullanılabilir. Voltaj seviyesini ayarlayan ve cihazların ihtiyacı olan akımı doğru seviyede tutan sisteme regülatör denir. Gelin regülatörün ne olduğuna ve ne işe yaradığına yakından bakalım.

Regülatör Nedir?

Voltaj regülatörü ya da kısaca regülatör; bir güç kaynağına bağlı olarak çalışan ya da şarj olan makine ve cihazların bağlı oldukları süre boyunca doğru voltaj seviyesine maruz kalmalarını sağlayan bir sistemdir. Şebeke geriliminde belirli zamanlarda yükselme ve düşme gibi dengesizlikler meydana gelebilir. Bu dengesizlikler verim kaybına neden olur. İşte tüm bu olağan dışı dengesizlikleri önlemede kullanılan cihazlara regülatör denir. Yani regülatör; gerilim dengelemesi yaparak verimi arttırmaya yarar.

Frekans, güç, basınç, gerilim, hız ve akım gibi birçok fiziksel büyüklüğü sabit tura ve bu değerleri tekrar değiştirerek sabit tutabilir. Lineer yani ileri beslemeli ya da negatif geri beslemeli olarak çalışan regülatör, olası bir voltaj değişikliği durumunda tampon görevi görerek güç kaynağına bağlı makine ya da cihaz donanımlarının zarar görmesini önler.

Regülatör Ne İşe Yarar?

Regülatör, özellikle trafo mesafelerinin çok uzak olduğu kırsal kesimlerle organize olmayan sanayi bölgelerinde fabrikalar ile aynı trafoyu paylaşan yapılar için en önemli gerekli sistemlerden biridir. Bu tip yerlerde kademe ayarından dolayı normalden yüksek voltaj alınır, uzak yerlerde ise normalden daha az voltaj alınır. Regülatör, bu tip yerlerde enerjinin kademe ayarının lokal olarak yapılıp, bireysel voltajın normal seviyelerde alınmasını ve elektronik sistemlerin ihtiyaç duydukları voltajı almalarını sağlar.

Regülatör, aşırı gerilim koruyucu veya aşırı gerilim sönümleyici değildir. Özellikle voltaj dalgalanması, kombiler için yoğun olarak önerilmesi doğru bir öneri değildir. Çoğu müşterimizden kombinin kartı yandı ve regülatörde yandı gibi şikayetlerle dönüşler almaktayız. Aşırı gerilimler için ve voltaj dalgalanmalarının hasarlarından korunmak için aşırı gerilim sönümleyici Trimbox kullanılmalıdır.

Regülatör Nasıl Çalışır?

Regülatörlerin çalışma sisteminde genel olarak trafo ve hassas yapıdaki varyak sistemlere seri bağlanma mevzudur. Booster yani güçlendirici olan bu cihazlar gerilim dengelemesini en iyi şekilde ayarlamaktadır. Regülatörler temelde bir bulucu eleman bir servo motor ve yayım organından oluşur. Tipleri de karmaşık ya da basittir.

Yük tarafından kısa devre olduğunda regülatörler oluşan büyük akımların gitmesi için yol açar. Basit seri regülatörlerin tek eksik yanı bu değişmelere hemen cevap verememesidir. Fakat karmaşık yapıda olanlarda bu sorun yoktur. Şönt sezmeli seri regülatör olarak bilinen bu regülatörlerde küçük değişimlere bile anında cevap verilir.

Kısacası regülatörler düzeni şebeke gerilimde oluşan ya da yük empedansındaki meydana gelen değişmeleri sebebiyle oluşan gerilimlerin dalgalanmasını dengeler ve bunları kabul edilir hale getirir.

Regülatör Çeşitleri Nelerdir?

• Statik Regülatör
• Servo Regülatör
• Mikroişlemcili (Röleli) Regülatör

Statik Regülatör

Statik regülatörler, yapı gereği üzerinde hareketli parça bulundurmayan ve tamamen Mikroişlemci kontrollü elektronik bir yapıda tasarlanırlar. Diğer regülatör çeşitlerine göre yapısında bulundurduğu tristörler sayesinde yüksek verimli ve düzeltme hızlarını milisaniyeler içinde yapmaktadırlar.

Servo Regülatör

Servo regülatörler, transformatör, servo motor ve varyak (ayarlı trafo) yardımıyla regülasyon yapmaktadır. Servo regülatör devresi cihazın çıkışını sabit tutmak için Mikroişlemcili kontrol kartı yardımı ile çıkış gerilimi sürekli ölçülerek, nominal sapma durumunda servo motor uygun yönde hareketlendirilir. Motora bağlı varyak yardımıyla servo regülatörün çıkış gerilimi değişse bile çıkışına sabit bir voltaj verir.

Mikroişlemcili (Röleli) Regülatör

Yapısında Mikroişlemcili yarı iletken devre elmanı bulunan voltajı dengeleyen cihazlardır. Kullanım alanları laboratuvar gibi hassas elektronik cihazların bulunduğu ortamda daha yaygın kullanılmaktadır.

Regülatör Seçimi Nasıl Yapılır?

Öncelikle yapmanız gereken ilk şey regülatör ihtiyacı olan yerin şebeke elektrik hattına olan mesafesi, voltajın düştüğü alt limit ve çıktığı üst limitin tespit edilmesidir. Örneğin; Voltaj Alt limit monofaze 160/260volt, trifaze 275/450 volt dalgalanma yoğunluğu, yerin kırsal, dağlık veya şehir merkezi gibi konumu, trafoya uzaklık, yakınlık mesafesi gibi faktörler tespit edilir.

En İyi Regülatör Markası Hangisidir?

• Powercom
• Resanta
• Energy Classic
• Lider

En iyi regülatör markasını belirlerken, ihtiyaçlarınızı da göz önünde bulundurmalısınız. Örneğinani voltaj değişimlerine karşı mı yoksa sürekli düşük gerilim problemi için mi bir regülatör arıyorsunuz? Eğer düşük voltaj nedeniyle bir regülatör seçimi yapmak istiyorsunuz bunun için Servo regülatörleri kullanabilirsiniz. 

Regülatör Fiyatları Ne Kadar?

Regülatör fiyatları; giriş gerilim aralığı ve modeline göre değişiklik gösterir. Bu kapsamda ihtiyacınıza yönelik olarak belirleyeceğiniz regülatör fiyatları 160 USD – 60 bin USD arasında değişiklik gösterebilir.