Birçok kişinin üzerinde kullanılan büyük oranda başarılı olan plasebo uzun yıllardır bilim dünyasında bulunmakta. Bir etkisi olmayan ama psikolojik olarak etki gösteren plasebo, vücuda birçok yerden uygulanabilir. Plasebo’nun anlamı: Latince’de hoşnut etmek anlamına gelir. Türkçesi, bir kişinin ilaç aldığını sanması ancak gerçek bir ilaç olmadığını bilmemesi ve gerçek sandığı ilacın tedaviye cevap verdiğini düşünmesinden gelmektedir. Peki ya Plasebo etkisi nedir, ne işe yarar? Gelin birlikte bakalım.
Plasebo Etkisi Nedir?
Kısaca yukarıdaki bölümde bahsetmiştik. Gelin burada daha da detaylandıralım. İnsanlar var olduğundan beridir hastalıklarla mücadele etmekte ve birçok hastalığa çözüm aramaktadır. Fakat bazı hastalıkların tedavisi işe yaramayabilir ya da tedavi halen bulunmamış olabilir. Ancak bazen hastalıkların veya yaraların psikolojik olarak bir çözümü olabiliyor. Plasebo etkisi de bunlardan biri, plasebo etkisi sayesinde bir hastalığın verdiği acıyı düşürdüğüne karşı birçok gözlem bulunmakta.
Bir hasta tedavi karşısında hiçbir etkisi olmayan bir hapı ya da enjeksiyonu, vücuduna aldığından ona bu ilacın seni iyileştireceğini söylerseniz büyük oranda hastaların ağrılarında azalma olduğunu görebilirsiniz. Bu ilaçlar tuzlu su, şekerli haplar gibi örneklerle verilebilir. Plasebo tedavisinde bazen sahte ameliyatlar bile yapılmaktadır. Hastanın kendini iyi hissetmesine sağlayan plasebo, her zaman işe yaramayabilir veya ters tepki yaparak daha da kötü olmasını sağlayabilir.
Burada plasebonun rahatlatıcı, bazı hastalıklarda işe yaradığını kimi hastalıklarda ise ters tepki oluşturabileceğini ve gerçek birer ilaç olmadıklarını öğrendik. Fakat Altını çizmek istediğimiz bir konu bulunmakta. Plasebo etkisi gerçek olmayan ilaçlardan tedavi sağlasa da hastaları kandırmak için kullanılan bir tedavi yöntemi değil hastaların kendilerini daha iyi hissetmesini sağlamak için kullanılan bir yöntemdir. Ayrıca plasebo kanser hastalarının tedavi süreçlerinde iyi hissetmelerini sağlasa dahi bir ilaç olmadığından tümör gibi sorunlarda tümörü küçültmesi gibi bir durum söz konusu değildir.
Plasebo Ne İşe Yarar?
Plasebo etkisinin ne olduğunu ve ne olmadığını anlattık. Peki ya plasebo etkisi tam olarak ne işe yarar? Plasebo etkisi hastaların psikolojik olarak daha iyi hissetmesini ve hastalardaki bazı sorunların ortadan kaldırılmasını sağlar. Bunun tarihteki bazı örneklerini aşağıda bulabilirsiniz.
- 2. Dünya savaşında yaralı hastalara karşın ilk olarak morfin kullanılmaktaydı ki hastanın acıları dinsin. Ancak elinde morfin kalmayan bir anestezi uzmanı morfin olduğunu söyleyerek yaralılara tuzlu su enjekte etti. Bunun sonucu olarak yaralılarda ağrıların azaldığı gözlemlendi.
- Astım gibi akciğer hastalıklarında %66’ya varan oranda etkili olduğu gözlemlendi.
- Kanser hastalarının ağrılarının azaldığı gözlemlendi.
- Uykusuzluk problemi çeken hastalarda kullanılan plasebo etkisi, hastaların bir süre sonra daha iyi uyuduklarını belirttikleri gözlemlendi.
- Genellikle baş ağrısı, mide bulantısı ve depresyon gibi hastalıklarda semptomların azaldığı tespit edildi.
Plasebo etkisinin bazı örneklerini inceledikten sonra pazarlamada da kullanılacağını söylemek gerekir. Öyle ki pahalı ilaçlar veya diğer ürünler, ucuz ürünlere kıyasla daha başarılı etki gösterdikleri söylenir. Ayrıca aşı denemelerinde de plasebo kullanılmakta. Yani birçok alanda kendini gösteren plasebo, beynin farklı çalışmasını sağlıyor. Son olarak plasebo etkisi her alanda olduğu gibi kötü amaçlar içinde kullanılmakta olduğunu söyleyelim. Öyle ki birçok şarlatan ve sahte bilimcilerin ana kaynağı.
Bu içeriğimizde plasebo etkisi nedir, ne işe yarar? Adlı sorulara yanıt verdik. Sizler plasebo etkisi hakkında neler düşünüyorsunuz? Aşağıda bulunan yorumlar kısmında görüşlerinizi bizler ile paylaşmayı unutmayın.
YORUMLAR