Pi Sayısı Nedir, Nasıl Bulunur?

Pi sayısı nedir, nasıl bulunur soruları, matematiğe ilgi duyan kişilerin büyük bir kısmı tarafından oldukça merak ediliyor. Bu yazıda matematik alanında oldukça büyük bir öneme sahip olan pi sayısına dair merak edilen bazı soruları yanıtlayacağız. Hazırladığımız yazıya göz atabilir ve pi hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.

Matematiksel bir sabit olan pi, özellikle okul döneminde önemli ölçüde ihtiyaç duyuluyor. Dolayısıyla pi ismini hayatınızın belirli dönemlerinde duymuş olma ihtimaliniz oldukça yüksek. Söz konusu matematik terimi ile ilgili en fazla merak edilen soruların başında pi sayısı kaçtır sorusu geliyor.

Pi sayısı nasıl bulundu gibi sorulara geçmeden hemen önce söz konusu terimin ne anlama geldiğini ve neyi temsil ettiğini açıklayalım. Peki, matematik alanında çok büyük bir öneme sahip olan pi ne demek, ne işe yarar?

Pi Sayısı Nedir?

Pi sayısı π sembolü ile gösterilir. Bu matematiksel terimi kısaca açıklayacak olursak pi, herhangi bir dairenin çevresinin, o dairenin çapına oranıdır. Dairenin boyutu ne olursa olsun, bu oran her zaman pi sayısına eşit olacaktır. Dolayısıyla dairenin ne kadar büyük veya küçük olduğu önemli değildir. Pi hep aynı kalır.

Söz konusu matematiksel sabitin sembolü, Yunanca kelime περίμετρον'un ilk harfinden geliyor. περίμετρον, Türkçede çevre anlamına gelir. Matematiksel terim pi ayrıca Yunan alfabesinin on altıncı harfidir.

Pi, irrasyonel bir sayıdır. Yani ondalık kısımdan sonraki rakamların sonu yoktur. Bir başka deyişle sonu olmayan bir değerdir.

Pi Sayısı Nasıl Bulundu?

Kadım uygarlıklar yaklaşık olarak üçe eşit olan sabit bir çevre çap oranının olduğunu biliyorlardı. Babiller tarafından keşfedilen pi yaklaşık olarak 4.000 yıldır biliniyor. San Francisco'da bulunan Exploratorium'a göre yaklaşık olarak milattan önce (MÖ)1900 ila MÖ 1680 yıllarında yazılan bir Babil tabletinde pi sayısının 3.125 değeri vardır.

Yaklaşık olarak MÖ 1650 yılında yazılan Rhind Papirüsü, antik Mısır'da kullanılan matematik hakkında bize bilgi verir. Buna göre Mısırlılar dairenin alanını π için yaklaşık 3.1605 değerini veren bir formülle hesapladılar.

Antik dünyanın en büyük matematikçilerinden bir tanesi olan Syracuse Arşimet, MÖ 287 ile MÖ 212 arasında pi sayısına dair bir yöntem geliştirdi. Arşimet bu yöntem sayesinde pi sabitini 3 tam 1/7 ile 3 tam 10/71 arasında bir sayı olarak buldu.

Benzer bir yaklaşım Çinli matematikçi ve astronom olan Zu Chongzhi (429-501) tarafından da kullanıldı. Chongzhi'nin kitabı kaybolduğu için çalışmalarına ilişkin çok az şey biliniyor. Çinli matematikçi bir dairenin çevresinin çapına oranının değerini 355/113 olarak hesapladı.

Lambert 1761 yılında gerçekleştirdiği bir çalışma sonucunda pi sabitinin irrasyonel olduğunu kanıtladı. Lindeman ise 1882 yılında söz konusu terimin aşkın bir sayı olduğuna yani herhangi rasyonel katsayılara sahip polinomun kökü olmadığını kanıtlamayı başardı.

Pi Sayısı Kaçtır?

Pi sayısı, yaklaşık olarak 3.14159'a eşittir. Söz konusu matematiksel sabit, soru çözümü esnasında kolay işlem yapılabilmesi için okul döneminde genellikle 3,14 ya da 3 olarak alınır. Bu, öğrencilere hesaplama sırasında oldukça büyük bir kolaylık sağlar. Bu terimin kesirdeki değeri ise 22/7'dir.

Pi sayısı, tarih boyunca matematikçiler tarafından yoğun ilgi gördü. Öyle ki bazı matematikçiler ömürlerini söz konusu terimin basamaklarını hesaplayarak geçirdi fakat bilgisayarlar icat edilene kadar yalnızca 1000'den az rakam hesaplanabildi.

Bir bilgisayar 1949 yılında söz konusu terimdeki 2000 rakamı buldu. Yıllar içerisinde milyonlarca basamak hesaplandı. Tokyo Üniversitesinde yer alan bir süper bilgisayar, 1999 yılının eylül ayında 206.158.430.000 basamak hesapladı.

Tarih boyunca çok sayıda kişi tarafından ilgi odağı olan matematik teriminin ilk 100 basamağına aşağıdan göz atabilirsiniz.

3.14159 26535 89793 23846 26433 83279 50288 41971 69399 37510 58209 74944 59230 78164 06286 20899 86280 34825 34211 7067

Pi Sayısı Nasıl Bulunur?

Pi sayısının bulunabilmesi için bir formül mevcut. Bu formül sayesinde karşılaştığınız problemlerde çok kolay ve pratik bir şekilde işlem yapabilirsiniz. Dairenin çevresini çok pratik bir şekilde bulunabilmesini sağlayan formül π = (Çevre/ Çap) şeklindedir.

Bu formülü bir örnek ile açıklayalım. Böylelikle formülün nasıl kullanıldığını çok daha iyi anlamış olacaksınız. Sorumuz "Bir genç çapı 100 metre olan bir dairenin etrafında yürüyor. Genç, toplamda ne kadar yürümüştür?" şeklinde olsun.

Bu soruda dairenin çevresini bulabilmek için yukarıda yer alan formülü kullanmanız gerekiyor. Bu durumda formülü Dairenin Çevresi = π x Dairenin Çapı şeklinde yazmalısınız. Pi sabiti genelde 3 alınır. Dolayısıyla formülün içerisine değerleri yazın. Dairenin Çevresi = 3 x 100 = 300 sonucunu bulacaksınız.

Bu yazıda dünya çapında çok fazla sayıda insanı büyüleyen matematiksel sabit hakkında merak edilen pi sayısı nasıl bulundu sorusu dahil olmak üzere bazı soruları yanıtladık. Konu ile ilgili düşüncelerinizi aşağıda yer alan yorumlar kısmından bizimle paylaşmayı unutmayın. Ayrıca kuantum fiziği nedir ne işe yarar sorularınızı yanıtladığımız yazımıza da göz atabilirsiniz.