Mikro LED ve Mini LED, bir sonraki TV'nizde hangi ekran teknolojisi olacak?
TV dünyasında günümüze kadar, kısaltmalar veya kısa terimler kullanılmamıştı. Ancak son zamanlarda çok fazla kısaltma ya da kısa terimle karşılaşıyoruz. OLED, QLED, HDR, HDTV, HDMI, ARC, eARC… Kafa karışıklığına neden oluyor gibi görünebilir. Ama aslında göründüğü kadar da karışık değil.
Bu yazımızda, kısa süre sonra hayatımıza dahil olacak iki yeni terimden bahsetmek istiyoruz. Mikro LED ve mini LED.
Benzer görünseler de terimler çok farklı ekran türlerini ifade ediyor, bu yüzden ne olduklarına, birbirlerinden nasıl farklı olduklarına ve bir sonraki TV satın alımınızda nasıl bir rol oynayabileceklerine bir göz atalım.
Mikro LED Nedir?
Mikro LED, OLED (Organik Işık Yayan Diyot) ekranlarına benzer şekilde çalışan, piksellerinin her birinin ayrı bir arka ışığa gerek duymadan, kendi kendine aydınlandığı bir yayıcı ekran teknolojisidir. Herhangi bir yayıcı ekranın en büyük yararı, mükemmel bir siyah seviyesine ulaşmasıdır. Bir piksel kullanılmadığında, hiç ışık yaymaz, bu da size mükemmel bir siyahlık hissi verir.
Mikro LED ekranların OLED'e göre en büyük avantajı; LED'ler OLED'lerden çok daha parlak hale gelebilirler. OLED panelleri şu anda yaklaşık 1.000 nitlik bir tepe parlaklığına ulaşabilir, Mikro LED'ler ise potansiyel olarak 5.000 nit üretebilirler.
Bir Mikro LED paneli, diğer bir Mikro LED paneli ile birleştirilebilir. OLED’in maksimum boyutu 88 inç iken, Mikro LED’ler 16K ve ötesine kadar bir çözünürlükle ölçülen bir ekran boyutuna sahip olabilir.
LG, Sony ve Samsung dahil olmak üzere birçok şirket Mikro LED ekranlar üzerinde çalışıyor ancak şu ana kadar yalnızca Samsung ve Sony, Mikro LED teknolojisine sahip TV’leri piyasaya sunuyor.
Mini LED nedir?
Mini LED ekranlar, normal LED TV'ler ve QLED TV'leri içeren LED TV ailesine aittir. Mini LED ekran bu diğer TV'lerle aynı formülü kullanır; LED arka ışığı, bir LCD matrisinden ve bir dizi renk filtresinden geçen ana parlaklık kaynağını sağlar ve bize son ekran görüntüsünü verir.
Mini LED'in ayıran özelliği, LED arka ışıklarının sayısı ve boyutudur. Geleneksel bir LED TV, arka ışığına güç vermek için birkaç düzine veya belki de birkaç yüz LED kullanabilir. Mini LED ayrı ayrı LED'lerin boyutlarını büyük ölçüde küçülterek binlerce LED kullanımı yapar. Bu yaklaşımın nedeni, daha iyi kontrast, daha iyi parlaklık ve daha iyi siyah seviyeleri olan bir görüntü sunmaktır.
Daha küçük LED'lerin, daha geniş bir koleksiyonuyla, Mini LED ekranlar yerel karartma üzerinde daha fazla kontrol sağlayabilir. LED'ler yeterince küçükse, teorik olarak, Mikro LED veya OLED ile aynı muhteşem siyah seviyelerine sahip bir LED TV oluşturulabilir.
Mikro LED'e benzer şekilde, mini LED teknolojisiyle çalışan birkaç farklı firma var ancak şimdilik sadece TCL firması piyasaya mini LED TV’ler sunuyor.
Hangisi Daha Avantajlı?
Mikro LED mi, mini LED mi? Bu soruya cevap vermeden önce her iki teknolojiyi de pek çok açıdan mercek altına alalım.
Boyut
Daha önce açıkladığımız gibi, bir Mikro LED TV'nin ne kadar büyük olabileceğine dair gerçek bir sınır yoktur. Sony’nin Kristal LED televizyonu, 16 fit büyüklüğünde ve 16K çözünürlüğe sahip, Mikro LED televizyonlar içerisinde en iyi örneklerden birisi olarak gösterilebilir. Mikro LED, daha fazla panel ekleyerek, ölçeklendirme özelliği ile inanılmaz derecede çok yönlü bir sistemdir.
Mini LED TV'ler, geleneksel LED ekranlarla aynı boyut sınırlamaları ile sınırlandırılmıştır. Yani en büyük OLED TV'lerden daha büyük yapılabilirler ancak yine de Mikro LED ekranların ulaşabileceği boyutlara ulaşamazlar. Mini LED'deki sınırlama LED'lerin kendisidir. Bir kerede kaç tanesinin kullanılabileceğine dair bir sınır yoktur. Ancak aydınlattıkları LCD matris panelleri için sınırlandırma söz konusudur. Şimdilik gördüğümüz en büyük LED TV, Samsung'un 110 inç UHD TV'si oldu.
Şu an için Mikro LED ekranların satış fiyatı ortalamanın üzerindedir. Bu nedenle firmalar genellikle sitelerinde resmi fiyatları sunmayı tercih etmezler. Sony'nin Kristal LED TV'leri için yaklaşık 180.000 dolardan başladığı tahmin ediliyor. Bu 120 inçlik 1080P çözünürlük televizyonlara bir de 4K özelliği eklemek isterseniz, o zaman satış fiyatının yaklaşık 700.000 dolar civarı olacağı söyleniyor.
TCL, Mini LED teknolojisinin yeni bir versiyonu olan Vidrian Mini LED olarak adlandırdığı modelini CES 2020'de tanıttı. Vidrian, Mini LED'leri tek bir ince, cam tabaka üzerine yerleştirerek daha ince bir genel ekran ve daha iyi parlaklık ve siyah seviyeleri üreten bir ekrana sahip. Vidrian donanımlı modeller, satışa sunulduğunda muhtemelen, diğer Mini LED televizyonlardan daha pahalıya mal olacak. Ancak o zaman bile, Mini LED önümüzdeki yıllarda Mikro LED'den çok daha uygun fiyatlı kalacak.
Parlaklık, Siyah Düzeyleri ve Kontrast
Mini LED televizyonlar, parlaklık, siyah düzeyleri ve kontrast açısından Mikro LED televizyonlarla hala yarışır teknolojiye sahip değiller.
Piksel bazında mükemmel siyah renk elde etme özelliğiyle, Mikro LED ve OLED gibi yayıcı ekranların, piksel üzerinde parlaklık düzeyi kontrolü olmayan tüm ekranlara göre doğal bir avantajı var. Mikro LED’in çarpıcı parlaklığı aynı zamanda kontrast oranının diğer ekranlara kıyasla grafik dışı olduğu anlamına da geliyor.
Ulaşılabilirlik
Yukarıda kabaca fiyat bilgisini vermiştik. Mikro LED televizyonlar fiyat açısından pek ulaşılabilir olmadığından, kullanılabilirlik durumu için de pek olumlu şeyler söylemek mümkün değil gibi.
Mini LED ekranlar ise sadece TCL şirketi tarafından üretiliyor olsalar dahi, piyasada satışları mevcut ve ulaşılabilir fiyatlara sahipler. Bu arada hem Sony hem de LG şirketinin, Mini LED prototiplerini duyurduğunu hatırlatalım. Bu da TCL şirketinin teknolojideki tekelinin, muhtemelen daha uzun sürmeyeceğini gösteriyor.
Mikro LED ve Mini LED, yıllar içinde ortaya çıkacak, en heyecan verici yeni ekran teknolojilerinden ikisidir. Her ikisinin de gelecekte satın alacağımız TV'ler üzerinde bir etkisi olacak ancak Mini LED, ilk önce tanınan teknoloji olacak gibi görünüyor.
Bunun yanı sıra kısa bir zaman önce, uzmanların QLED ve OLED teknolojilerinin bir evliliği olarak ifade ettiği QD-OLED teknolojisi ortaya çıktı. Bu yeniliği kullanan ilk TV'leri piyasada gördüğümüzde, Mini LED modellerinden çok daha pahalıya mal olacaklarını ancak yine de Mikro LED'den çok daha düşük fiyatlı olacaklarını umuyoruz.