ESP Nedir? Ne İşe Yarar? Nasıl Çalışır?

ESP Nedir, ne işe yarar, nasıl çalışır? Bu yazıda çoğu otomobilde yer alan ve can güvenliği için oldukça büyük bir öneme sahip olan ESP teknolojisine ilişkin merak edilen soruları yanıtladık.

Teknolojinin gelişimi her alanda hissediliyor. Bu alanlar arasında bilgisayar, tıp, akıllı telefonun yanı sıra otomotiv de bulunuyor. Otomotiv üreticileri, sürüşü güvenli hale getirmek için bazı teknolojileri geliştirdikleri arabalara ekledi.

İNTERNET

Dünyanın En Hızlı Arabaları

Dünyanın en hızlı arabaları nelerden oluşuyor? Bu liste ile tasarımı ve performansı ile etkisi altına alan dünyanın en hızlı araçlarını bir araya getirdik.

Dünya genelinde her yıl yüz binlerce trafik kazası meydana geliyor. Teknolojinin gelişmesi ile birlikte çoğu otomobil üreticisi, geliştirdikleri araçlara sürüş güvenliğine ilişkin bazı teknolojiler entegre etti. Araba içerisinde yer alan kişilerin güvenliği açısından çok önemli olan ESP de bu teknolojiler arasında yer alıyor.

ESP Nedir?

Electronic Stability Program (ESP), sürüş güvenliğini arttıran bir teknoloji. ESP’nin ne olduğu aslında teknolojinin isminde yer alan "stability" yani "stabilite" kelimesinde gizli diyebiliriz. Stabilite kavramı denge ve sağlamlık gibi kelimelere karşılık geliyor.

ESP, meydana gelen olumsuz davranışlardan aracın etkilenmesini önlüyor. Oldukça önemli bir teknoloji olan Electronic Stability Program yani Electronik Denge Programı, hareket halindeki arabanın kararlı bir şekilde ilerleyebilmesini mümkün hale getiriyor.

Bosch tarafından geliştirilen teknoloji, ilk kez Mercedes tarafından 1995 yılında CL modellerinde opsiyonel olarak sunuldu. Daha sonra farklı üreticiler, farklı isimler ile söz konusu teknolojiyi araçlarına entegre etti.

ESP Ne İşe Yarar?

Olası kazaları engellemek amacı ile geliştirilen diğer diğer güvenlik teknolojileri gibi Elektronik Denge Programı da hem yolcu hem de sürücü için hayati açıdan çok önemli bir rol oynar. Otomobil hareket halinde iken yağış gibi sebepten ötürü yolda birtakım problemler ile karşılaşılabilir. Örneğin keskin bir viraja girerken arabanın hızı kontrol edilemeyebilir.

ESP, böyle bir durumda arabayı dengede tutarak yol tutuşunu ve güvenliği sağlar. Böylelikle aracın savrulma ihtimalini önemli ölçüde düşürür. Söz konusu teknoloji, kar ve buzlanma olan yollarda devre dışı bırakılabiliyor.

Elektronik Denge Programı’nın kar ve buzlanmanın olduğu yollarda kapatılabilmesinin sebebi ise araba hareket halindeyken meydana gelen oldukça küçük çaplı kaymaların bile sistem tarafından tespit edilmesi ve bunun sonucunda aracın durmaya zorlanması.

Bu ve buna benzer bir durumda söz konusu teknoloji, sürücü tarafından kapatılabilir. Bazı üst seviye teknolojilerin yer aldığı otomobillerde ESP, karlı ve buzlu yollarda otomatik olarak devre dışı kalabilir. Böylece sürücünün Elektronik Denge Programı’nı kapatma ile uğraşmasına gerek kalmaz.

Otomobilinizin dengeli ve kararlı bir şekilde hareket edebilmesini mümkün hale getiren Elektronik Denge Programı’nda olası bir arıza durumunda ne olacağını merak edebilirsiniz. Böyle bir durumda savrulma başta olmak üzere oldukça büyük bir problem ile karşı karşıya kalabilirsiniz. Bu, olası trafik kazalarına, otomobilin yoldan çıkmasına ve devrilmesine yol açabilir.

Çok büyük bir öneme sahip güvenlik donanımı olan ESP, özellikle otomobil seçiminde tüketicinin önemli kriterleri arasında yer alması gerekiyor. Elektronic Stability Program, bulunduğu otomobillerde gösterge ekranında yer alır. Bu işaret sürekli yanarsa veya hiç yanmazsa sistem arızası meydana gelmiş olabilir.

Akü voltajına karşı çok duyarlı olan Elektronik Denge Programı, akü arızası meydana geldiği takdirde gösterge ekranında bir işaret verebilir. Eğer böyle bir durum ile karşı karşıya kalırsanız vakit kaybetmeden sistem kontrollerini gerçekleştirmeniz gerekiyor. Bu, sürüş güvenliği konusunda çok büyük bir rol oynar.

ESP Nasıl Çalışır?

Electronic Stability Program, ABS isimli fren sistemi ve ASR adlı patinaj önleme sistemi ile beraber çalışır. ABS ve ASR sistemlerinin yer aldığı otomobillerde Elektronik Denge Programı, gerekli olan durumlarda otomatik olarak devreye giriyor.

ESP ayrıca otomobil hareket halindeyken sürücünün sürüş davranışlarını sürekli olarak inceliyor. Herhangi bir sapma durumunda aktif hale gelip işlevini yerine getiriyor. ESP, bazı donanımlar ile birlikte senkronize olarak çalışıyor. Bunlar arasında fren basıncı algılayıcısı, direksiyon açısı algılayıcı, tekerlek hız algılayıcıları, elektronik kontrol ünitesi gibi donanımlar yer alıyor.

Söz konusu teknoloji, seyir halindeki araçta arka planda sürekli olarak çalışıyor. Örnek verecek olursak keskin bir virajla karşı karşıya kalmanız halinde direksiyon hakimiyetinizi ve fren refleksinizi kaybedebilirsiniz. Bu, otomobilin kaymasına yol açar.

Otomobil, herhangi bir nedenden dolayı kontrolden çıkması durumunda tekerlek hız algılayıcıları bunu çok kısa süre içerisinde tespit eder. ESP ise meydana gelen denge kaybını algılar çünkü sürücünün gitmek istediği yön ile otomobilin gittiği taraf farklı olur.

Sistem, otomobili yolda düzgün bir şekilde durdurmak veya manevra güzergahında tutabilmek için fren işlemini uygular. Bu sayede arabanızın kontrolden çıkması engellenir. Bununla birlikte sürücü, güvenli bir şekilde kontrolü eline alır.

Merkezi kontrol ünitesi, moment sensörleri, direksiyon açı sensörleri, ABS sensörleri tarafından gelen verileri değerlendirir. Ünite böylece otomobilin kayıp kaymadığını tespit eder. Bu kapsamda gerekli tekerleklere fren yaptırılır ve motor gücüne müdahale edilir. Örneğin otomobilin ön tekerleklerinin kayması halinde arka tekerlekler, arka tekerlekler kayarsa ön tekerleklere fren uygulanır.