Merhaba Tamindir takipçileri. Gerek masaüstü bilgisayarlarımız olsun, gerek dizüstü bilgisayarlarımız olsun, çeşitli nedenler bu bilgisayarların arızalanmalarına sebep oluyorlar. Bazı arızalar bir veya birkaç parçanın değiştirilmesiyle giderilebiliyor. Masaüstü bilgisayarlarda parça değiştirme kolay olsa da dizüstü bilgisayarlarda sadece belli parçaları değiştirebiliyoruz. Bazu arızalarda da geri dönüşü olmayan kayıplar yaşanabiliyor ve yeni bir bilgisayar almaktan başka çare kalmıyor. Kullandığınız bilgisayarı değiştirmeniz için bu tür arızalar haricinde farklı nedenler de söz konusu olmakta. İşte bu yazımızda bilgisayarınızın ömrünün dolduğuna işaret eden ve yeni bir bilgisayar bakınmanız gerektiğini size hatırlatan işaretleri ele alacağız.
Bilgisayarınız Aşırı Isınıp Kapanıyor mu?
Isınma problemi dizüstü bilgisayarlarda sıkça karşılaşılan bir problem. Ülkemiz sıcak bir iklimde yer aldığı için masaüstü bilgisayarlarda da ısınmaya dikkat etmemiz gerekiyor.
Bilgisayarlarda ısınmanın temel nedeni toz birikmesi nedeniyle fanların yeterli verim ile çalışamaması. Ortamdaki nem ile birleşen toz yapışkan bir hal alarak fanların dönmesini engelliyor ve bu sebepten ötürü işlemci, ekran kartı, güç kaynağı gibi parçalar normal çalışma şartları altında ortaya çıkan doğal ısıyı dışarı atamıyorlar. Bunun sonucunda ise ya bilgisayarınız bir süre işlem yaptıktan sonra kilitleniyor, ya kapanıyor ya da yeniden başlıyor.
Bilgisayarınızın ısınma problemi fan temizliği ve kasa temizliği yaparak giderilebilmekte. Masaüstü bilgisayarlarda fan değişimi yapmanız kolay bir işlem. Eskiyen fanlarınızın arızalanması da olası bir senaryo olduğu için fan değiştirme ihtiyacı hissedebilirsiniz. Dizüstü bilgisayarlarda ise fan ile ilgili problemlerin çözümü çok daha zor. Hem dizüstü bilgisayarların kasasının açılıp kapanması biraz karışık olabiliyor, hem de fanlar arızalandığında bilgisayarınızla uyumlu fan bulabilmek çok zor oluyor.
Fan temizliği, kasa temizliği ve fan değişimi yaptıktan sonra ısınma probleminiz halen çözülmüyorsa bilgisayarınız güncel yazılımları ve oyunları çalıştırırken işlem yükünün altından kalkamıyor ve bütün parçaların işlem kapasitesini sonuna kadar kullanıyor demektir. Bu da her parçanın normalden daha fazla ısınmasına neden oluyor ve sonuçta fanlar oluşan yüksek ısıyı tahliye etmekte yetersiz kalıyor. İşte bu durumda geriye artık yeni bir bilgisayar bakınmaktan başka bir çözüm yolu kalmıyor.
Bilgisayarınızdan Anlam Veremediğiniz Sesler mi Geliyor?
Bilgisayarınızın kasasından gelen garip seslerin farklı kaynakları olabiliyor. Bu sesleri oluşturabilecek parçalar mekanik bileşenlere sahip parçalar. Ekran kartı, işlemci, kasa fanları bu mekanik parçalardan bazıları. Az önce bahsettiğimiz gibi masaüstü bilgsayarlarda ekran kartı fanı hariç diğer fanları değiştirmek kolay. Fakat dizüstü bilgisayarlarda fan değiştirmek kolay olmuyor.
Kasanızdan gelen garip seslerin bir diğer nedeni de sabit diskleriniz olabiliyor. Sabit diskler tıpkı bir plak okuyucu gibi çalışıyor. "Okuma kafası" denen parça disk katmanları üzerinden veri okuyor. Fakat bu okuma kafası arızalandığında takılmalar yaşanıyor ve ilginç bir ses ortaya çıkıyor. Bu durum bilgisayarınızın çalışmasına da yansıyor. "Kafa atması" olarak tanımlanan bu durumda bilgisayarınızdaki işlemler kilitleniyor ve belli bir süre biligsayarınızı kullanamıyorsunuz. Oluşan bu veri okuma ve yazma hatası bir süre sonra sıklıkla tekrarlanmaya başlıyor. Sonuçta bilgisayarınız kullanılmaz hale geliyor. Bu problemi sabit diskinizi değiştirerek ortadan kaldırabilmeniz mümkün olsa da eğer çok eski bir bilgisayar kullanıyorsanız bilgisayarınızla uyumlu bir sabit disk bulamayabilirsiniz. Bu da bilgisayarınızı değiştirmeniz gerektiği anlamına geliyor.
Bilgisayarınız Çok mu Yavaş Çalışıyor?
Bilgisayarlar çıktıkları dönemlerde kullanıılan yazılımlar ve oyunlar temel alınarak geliştiriliyorlar. Bu nedenle belli bir süre kullandığınız bilgisayarlar aradan geçen zamanın ardından yayınlanmış olan yazılım ve oyunların gereksinimlerini karşılayamayabiliyorlar. Yeni yazılımları ve oyunları bilgisayarınızda çalıştırmanız mümkün olsa da bu yazılım ve oyunlar oldukça yavaş çalışabiliyorlar. Bir oyun oynarken ekrandaki görüntünün akıcı olmaması, görüntüde kesintiler olması, görüntü donmaları, bir programı çalıştırırken bilgisayarınızın aşırı ısınması, programların geç açılması olası sonuçlar.
Bilgisayarınızın yavaşladığının farklı bir işareti de işletim sisteminizin açılmasının ve kapanmasının oldukça uzun sürmesi. Normal bir bilgisayarda açılış süresi 1-2 dakika civarında, SSD disk kullanılan bir bilgisayarda 20 saniye - 1 dakika arasında olabiliyor. Fakat yeterli işlem gücüne sahip olmayan bir bilgisayar 5 dakika veya daha uzun bir süre boyunca açılıp kullanılmaya hazır hale gelemeyebiliyor.
İnternet tarayıcınızı açmanız zaman alıyor, tarayıcı sekmeleri arasında geçiş yaparken bilgisayarınız takılıyor, metin girişi yaparken siz cümleyi bitirdiğinizde ekranda birkaç harften başka birşey göremiyorsanız maalesef ki yavaş bir bilgisayara sahipsiniz demektir.
Bilgisayarınızı hızlandırmak için birkaç yazılımsal çözüm deneyebilirsiniz. Fakat bu yazılımların mucizeler yaratmayacağını belirtmekte fayda var; çünkü sorunun asıl kaynağı donanımsa yazılımların yapabileceği pek birşey yok. Bu blogumuzdaki bilgilere bir göz atabilirsiniz:
Bilgisayarınızı Hızlandırmanın Yolları
Eğer yazılımsal çözümleri denedikten sonra sonuç alamadıysanız artık bilgisayarınız ile vedalaşmanızın vaktinin geldiğini söyleyebiliriz.
Yeni İşletim Sistemlerini Kullanamıyor musunuz?
Günümüzde işletim sistemleri eskiden olduğu kadar yakın aralıklarla yayınlanmıyor. 90'lı yılların sonunda ve 2000'li yılların başlarında kısa aralıklarla yeni işletim sistemleriyle tanışıyorduk. Hal böyle olunca yazılım ve oyun üreticileri geliştirdikleri oyun ve yazılımları en eski işletim sistemiyle uyumlu şekilde piyasaya sürüyordu.
Fakat işletim sistemleri artık eskiden olduğu gibi yakın aralıklarla yayınlanmıyor. Bunun sonucu olarak da yeni yazılımlar ve oyunlar sadece yeni işletim sistemleriyle uyumlu şekilde piyasaya sürülüyor. Bu durumda da işletim sistemini güncellemeniz gerekiyor.
Yeni bir işletim sistemini bilgisayarınıza yüklerken bilgisayarınızın o işletim sisteminin sistem gereksinimlerini karşılaması gerekiyor. Eğer bilgisayarınız bu sistem gereksinimlerini karşılamıyorsa maalesef ki işletim sisteminizi yükseltemiyorsunuz. Bu da bilgisayar değiştirme zamanınızın geldiğine işaret ediyor.
Yeni Yazılımları ve Programları Çalıştıramıyor musunuz?
Bilgisayarlar üzerinde çalıştırılan programlar ve oyunlar belli sistem gereksinimlerine sahipler. Kimi program ve oyunlar düşük hesaplama gücü isterken yüksek grafik kalitesine sahip oyunlar, karmaşık hesaplamaların yürütüldüğü programlar daha yüksek sistem gereksinimlerine sahip olmaktalar. Bilgisayar donanımları geliştikçe bu sistem gereksinimleri de artmakta. Örnek olarak; 2000'li yılların başında oynadığımız bilgisayar oyunları 1 GB RAM ile rahat bir şekilde çalışabilirken günümüzün popüler oyunları minimum 4, kimi zaman da 6 GB RAM gerektirebiliyor. Bilgisayarınızın yetersiz donanım özellikleri sizi en yakındaki bilgisayar mağazasına yönlendirecek faktörlerin en önemlilerinden.
Yeni Donanımları Bilgisayarınızda Kullanamıyor musunuz?
Bilgisayar donanımları geliştikçe bu donanımları kullanarak bilgisayarınızın performansını artırmak isteyebilirsiniz. Fakat bilgisayar donanımlarının kötü yönü çalışmak için birbirlerine bağımlı olmaları. Örnek olarak; eğer yeni bir işlemci kullanmak istiyorsanız anakartınızın onunla uyumlu olması gerekiyor. Ekran kartları için de güç gereksinimi öne çıkıyor. Oyun performansınızı artırmak için bir ekran kartı satın almayı düşünüyorsanız güç kaynağınızın sisteminizin güç ihtiyacınızı karşılaması gerekiyor.
Bilgisayarınızın herhangi bir parçası arızalandığında arızalanan parçanın yenisini almayı düşünebilirsiniz. Fakat eski bir bilgisayara sahipseniz alacağınız yeni parça yeni bir teknolojiyi desteklediği için o parça ile uyumlu çalışan diğer parçaları da değiştirmeniz gerekebiliyor. Bu da hemen hemen bilgisayarınızı değiştirmekle aynı anlama geliyor.
Dizüstü bilgisayarlarda değiştirebileceğiniz parçalar sabit disk ve RAM. İşlemci, anakart, ekran kartı gibi parçaları dizüstü bilgisayarlarınızda değiştirebilmeniz mümkün değil. Bu işi ancak teknik servisler yapabiliyor. Eski cihazınızın garanti kapsamında olmayacağını varsayarsak bu işlem size yüksek bir ücrete mal olacaktır. Sonuçta performans açısından herhangi bir kazanım olmadan yüksek bir para ödemiş olacaksınız. Bu durumda yeni bir bilgisayar satın almak çok daha mantıklı bir seçenek.
Parçaları Değiştirip "Upgrade" mi Yapsak?
Eğer masasüstü bilgisayar kullanıyorsanız upgrade işlemi yani bilgisayarınızın eskiyen parçalarını değiştirme işlemi geçici bir çözüm olabilir. RAM takviyesi, yeni ekran kartı, yeni işlemci, ek sabit disk, yeni SSD disk ihtiyacınıza göre çözüm sunabilir. Fakat tek bir parçayı değiştirmeniz (SSD disk haricinde) bilgisayarınızda mucizeler yaratmayacaktır. Çok eski bir bilgisayar sahibiyseniz tek bir parçayı değiştirmeniz de mümkün olmayabilir. Eski anakartınızın yeni RAM türlerini desteklememesi, anakartınızda yeterli RAM yuvası yer almaması, güç kaynağınızın ekran kartınızın güç ihtiyacını karşılamaması, anakartınızın yeni işlemciler ile uyumlu olmaması ve yeni sabit diskleri destekleyen teknolojiye sahip olmaması karşılaşabileceğiniz engeller.
Eğer masaüstünüzde tek bir parçayı değiştirmenin imkanı yoksa o parçayla uyumlu olan diğer parçaları da değiştirmeniz gerekiyor demektir. Yeni işlemciler ve RAM'ler için anakartınızı da değiştirmeniz gerekiyor. Ekran kartınız için güç kaynağınızı ve hatta kasanızı bile değiştirmeniz gerekebilir.
Söz konusu oyun performansıysa bu değişim işlemlerini yapsanız bile sisteminizin performansı artmayabilir. Oyunların performansını tek bir parça belirlememekte. Eski bir işlemciye sahip olan bir bilgisayara piyasadaki en güçlü ekran kartını taksanız bile performansınız belli bir duvara çarpıp ötesine geçemeyecektir. Çünkü oyun performansını işlemci, RAM ve ekran kartı üçlüsü belirler. İşlemci tarafından oluşan darboğaz ekran kartı performansını limitlediği için yeni ekran kartını o bilgisayarda kullanmanız çok mantıklı olmayabilir. Bu da ekran kartıyla birlikte işlemci, anakart ve RAM değişimi yapmanızı gerektirebilir. Sonuçta yeni bir bilgisayar alıyormuş gibi para harcamış olabiliyorsunuz.
Eğer bir dizüstü bilgisayar sahibiyseniz sadece depolama biriminizi ve RAM'inizi değiştirebilirsiniz. Bu belki belli bir süre ihtiyaç karşılayabilir. Ama performansı belirleyen ana parçalar değişmediği için eninde sonunda yeni bir bilgisayara ihtiyaç duyacaksınız.
Eğer kendi bilgisayarınızı oluşturmaya karar verirseniz aşağıdaki yazımıza göz atabilirsiniz:
Bilgisayar Toplama Rehberi ile Kendi Bilgisayarlarınızı Oluşturun!
YORUMLAR