Corona Virüsü hızlı bir şekilde yayılmaya devam ediyor ve küresel ölçekte çok geniş bir endişenin hakim olduğu söylenebilir. Peki Covid-19 kaynaklı ölümlerin demografik yapısı nasıl ve kimler risk altında? Hadi hep birlikte buna göz atalım!
Corona Virüsü Rehberi: Kimler Risk Altında?
Bu yazının girildiği an itibarıyla Covid-19 için tespit edilen vaka sayısı 81,396 ve bu virüsten kaynaklanan ölüm sayısı ise 2,777 oldu. Yani tespit edilen vakaların ölümle sonuçlanma oranı yüzde 3,4 düzeyinde. Bu da bu virüsün yayıldığı her yüz kişiden üçünün (yaklaşık olarak) hayatını kaybetmesi anlamına geliyor.
Peki ama bu veriler her durumda doğru mu? Bu yazıda Covid-19 kaynaklı ölümlerin derinine ineceğiz ve kimlerin risk altında olduğu sorusuna göz atacağız!
Not: Paylaşacağımız verilerdeki oranlar grupların dağılım oranlarını değil, o gruptaki kişilerin enfekte durumunda ölümle sonuçlanma oranlarını sunar.
Vakanın Yaşa Bağlı Ölümle Sonuçlanma Olasılığı
Bu başlık altında belirli bir yaş aralığında virüsün bulaştığı kişilerin ölüm oranlarını sizlerle paylaşacağız. Burada her bir yaş aralığı birbirinden bağımsız bir yapıya sahip. Yani ölümlerin yaş grubuna payını temsil etmez ve aksine belirli bir yaş grubundaki kişi için Covid-19 enfektesi durumunda ölüm oranlarını sunar.
| YAŞ | ÖLÜM ORANI |
|
80 ve üstü |
Yüzde 14,8 |
| 70 - 79 | Yüzde 8,0 |
| 60 - 69 | Yüzde 3,6 |
| 50 - 59 | Yüzde 1,3 |
| 40 - 49 |
Yüzde 0,4 |
| 30 - 39 | Yüzde 0,2 |
| 20 - 29 | Yüzde 0,2 |
| 10 - 19 |
Yüzde 0,2 |
| 0 - 9 | Ölüm Yok |
Bu ne anlama geliyor?
Tabloda gördüğünüz gibi vakanın bulaşmasından sonra yaşanan ölümlerin oranı özellikle altmış yaşından itibaren yükselişe geçiyor ve seksen yaş üstünde oldukça büyük bir orana sahip. Buna karşın kırk dokuz yaşın altında yer alan risklerin çok daha düşük olduğunu ve vakaların yalnızca çok çok küçük bir kısmının ölümle sonuçlandığını görüyoruz. Yani örneğin 20 yaşında enfeksiyon kapmış bir kişinin ölüm ihtimali yüzde 0,2 civarında. Bu da enfekte olmuş (20 yaşındaki) her bin kişiden yalnızca birinin öleceği anlamına geliyor.
Vakanın Cinsiyete Bağlı Ölümle Sonuçlanma Olasılığı
Bu başlık altında ise cinsiyete bağlı olarak enfekte olmuş bir kişinin ölüm oranlarını sizlerle paylaşacağız. Bu olasılık cinsiyetler arası değişiklik gösteriyor. Bu tabloya göz atarken Çin'de sigara içen erkek oranının oldukça yüksek olduğunu göze almanızı tavsiye ederim. Sigara içmek solunumsal komplikasyon riskini büyük ölçüde artırır ve virüsün gelişimi açısından ciddi öneme sahiptir.
| CİNSİYET | ÖLÜM ORANI |
| Erkek | Yüzde 2,8 |
| Kadın | Yüzde 1,7 |
Bu ne anlama geliyor?
Tabloda gördüğünüz üzere enfekte olmuş erkeklerin ölüm oranı, enfekte olmuş kadınların ölüm oranına göre daha yüksek. Bu tabloya göre enfekte olmuş her yüz kadından yaklaşık ikisi, enfekte olmuş her yüz erkekten yaklaşık üçü hayatını kaybediyor.
Vakanın Önceki Hastalıklara Bağlı Ölümle Sonuçlanma Olasılığı
Bazı hastalıkların varlığı virüsün ilerleyişinde önemli bir yer edinebilir. Hastalıkların aynı anda var olması kişilerin daha ağır bir hastalık süreci yaşaması ve sonucun ölüm ile sonuçlanması açısından önemli bir veridir.
| ÖNCEDEN MEVCUT HASTALIK | ÖLÜM ORANI |
| Kalp - Damar Hastalığı | Yüzde 10,5 |
| Diyabet | Yüzde 7,3 |
| Kronik Solunum Yolu Hastalıkları | Yüzde 6,3 |
| Hipertansiyon | Yüzde 6,0 |
| Kanser | Yüzde 5,6 |
| Önceden Mevcut Hastalık Yok | Yüzde 0,9 |
Bu ne anlama geliyor?
Verilerden yola çıkarak daha öncesinde kalp ve damar hastalığı olan kişilerin hastalığa yakalanması durumunda ölüm riskinin yüzde 10,5 olduğu dikkatleri çekiyor. Benzer şekilde diyabetin, solunum yolu hastalıklarının, hipertansiyonun ve kanserin de kötü bir kombinasyon için listede görüldüğü fark edilmekte.
Sonuçlanan Vakalarda Kurtulma Oranı
Bu başlık altında iyileşme ya da ölüm ile sonuçlanan vakaların oranlarına bakacağız. Bu başlıktaki oranlar bir pay temsil ediyor ve birbirinden bağımsız değiller.
| SONUÇLANAN OLGU | ORANLAR |
| İyileştirilmiş | Yüzde 92 |
| Ölümler | Yüzde 8 |
Bu ne anlama geliyor?
Hastalıkla enfekte olmuş ve iyileşmiş olan kişilerin oranı yüzde 92 iken enfekte olup ölümle sonuçlananların oranı ise yüzde 8. Bu da hastalığa yakalanan her yüz kişiden sekizinin öldüğünü ancak doksan ikisinin iyileştiğini işaret ediyor.
Mevcut Vakalardaki Durum
Bu başlık altında hastalığın mevcut olduğu ve yaşayan kişilerin durumlarını hafif etkilenme ve ciddi (kritik) etkilenme oranları altında inceleyeceğiz. Bu başlıkta da oranlar bir payı temsil eder ve birbirinden bağımsız değildirler.
| ŞU AN ETKİLENEN | ORANLAR |
| Durumu Hafif Olanlar | Yüzde 82 |
| Durumu Ciddi Olanlar | Yüzde 18 |
Bu ne anlama geliyor?
Güncel durumda hastalıktan etkilenmiş olan her yüz kişiden seksen ikisi hastalığı hafif bir şekilde yaşarken her yüz kişiden on sekizinin durumu ise kritik.
Ölüm Oranlarının Diğer Virüsler ile Karşılaştırması
Bu başlık altında daha öncesinde yayılmış virüslerin toplam vakaya kıyasla öldürme oranlarını inceleyip kıyaslayacağız. Buradaki veriler birbirinden bağımsız olup bir pay temsil etmez.
| VİRÜS | ÖLÜM ORANI |
| Corona Virüsü | Yüzde 2 (*Değişiklik Gösterebilir) |
| SARS | Yüzde 9,6 |
| MERS | Yüzde 34 |
| Domuz Gribi | Yüzde 0,02 |
Bu ne anlama geliyor?
Corona Virüsü tespit edilen kişilerdeki ölüm oranları SARS ve MERS'e kıyasla çok daha geride dururken domuz gribine kıyasla yüz kat daha yüksek gözüküyor.
Kuluçka Süresinin Diğer Virüsler ile Karşılaştırması
Bu başlık altında daha öncesinde yayılmış virüslerin kuluçka sürelerini, Corona Virüsü'nün kuluçka süresi ile kıyaslayacağız.
| VİRÜS | KULUÇKA SÜRESİ (GÜN) |
| Corona Virüsü | (Ağırlıklı) 2 - 24 Gün |
| SARS | 2 - 7 Gün |
| MERS | 5 Gün |
| Domuz Gribi | 1 - 4 Gün |
| Mevsimsel Grip | 2 Gün |
Bu ne anlama geliyor?
SARS, MERS, domuz gribi ve mevsimsel grip ile kıyaslandığında Corona Virüsü oldukça uzun bir kuluçka süresine sahip. Bu da tespiti geciktirip yayılımın artabilmesi açısından kritik bir süre.
Hastalar Hangi Belirtiler ile Karşılaşıyor?
Bu başlık altında enfekte olan kişilerin hangi belirtiler ile karşılaştığına göz atacağız. Buradaki oranlar birbirinden bağımsız olup herhangi bir payı temsil etmez ve belirtilerin enfekte kapmış kişilerde görülme oranlarını ortaya koyar.
| BELİRTİ VE BULGU | ORANLAR |
| Ateş | Yüzde 83 |
| Öksürük | Yüzde 82 |
| Nefes Darlığı | Yüzde 31 |
| Kas Ağrısı | Yüzde 11 |
| Baş Ağrısı | Yüzde 8 |
| Boğaz Ağrısı | Yüzde 5 |
| Burun Akıntısı | Yüzde 4 |
| Göğüs Ağrısı | Yüzde 2 |
| İshal | Yüzde 2 |
| Mide Bulantısı ve Kusma | Yüzde 1 |
| (Karmaşık Belirtiler) | Yüzde 11 |
| (Ateş, Öksürük, Nefes Darlığı) | Yüzde 15 |
| Birden Fazla Belirti Yaşanması | Yüzde 90 |
Bu ne anlama geliyor?
Bu verilere göre enfekte olan kişilerin yüzde doksanı, hastalık sırasında birden fazla semptom yaşıyor. Bunların arasında ağırlıklı olanlar ateş, öksürük ve nefes darlığı olarak öne çıkmakta.
YORUMLAR