A'dan Z'ye pek çok konuda Change.org'da imza kampanyası başlatıldığını görüyoruz. Çoğu zaman yüzbinleri bulan imzaya ulaşan kampanyalar basında yankı uyandırsa da, yasal bir geçerliliğinin olup olmadığı pek çok kişi için merak konusu. Bu yazımızda Change.org imzalarının yasal ve hukuki boyutunu analiz etmeye çalışacağız.
İmza Kampanyası Nedir, Yasal Bir Geçerliliği Var Mıdır?
İmza kampanyası belli bir konuda farkındalık oluşturmak, kamuoyu meydana getirmek amacıyla yapılan bir sosyal faaliyettir. Kökeni ne kadar eskilere dayanır pek bilemiyoruz ama imza kampanyası günümüz dünyasında da adı halen zikredilen kavramlar arasındaki yerini korumaktadır. Çoğu zaman yüzbinleri bulan katılımcısıyla büyük yankı uyandıran imza kampanyalarının yasal bir geçerliliğinin olup olmadığı hususu pek çoğumuzun merak konusu. Bu soruya ülkemiz Türkiye Cumhuriyeti Devleti çerçevesinde cevap aramaya çalışalım.
Arama motorlarından sorgular yaparak bu yazımıza ulaşan okuyucularımız doğal olarak en kestirme cevabı biran önce okumak isteyecektir. O yüzden derinlemesine analizlerimize geçmeden önce bu soruyu kestirmeden cevaplayacak olursak yanıtımız Change.org imza kampanyalarının katılımcı sayısı her ne olursa olsun YASAL BİR GEÇERLİLİĞİ YOKTUR. Nitekim bizim mevzuatımızda "imza kampanyası" diye kavram yer almamaktadır.
Türkiye Cumhuriyeti Devleti, 82 anayasasıyla beraber vatandaşlarına kamu kurum ve kuruşlarını denetlemek, onlara soru sorumak adına 3071 sayılı Dilekçe Hakkı Kanunu'nu ve 2003'de 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu'nu Bilgi Edinme ve Dilekçe Hakkı kapsamında yürürlüğe koymuştur. Bu hakkın kullanılması şartını ise Ad-Soyad, TC Kimlik No, İkametgah Adresi bilgisini içeren ve ele aldığı konuyu kısa, anlaşılır bir biçimde kaleme alınmış bir dilekçeye bağlamıştır. Haliyle belli bir amaç için bir araya gelmiş bir kitlenin bir kağıda veya web sayfasına ad-soyad imza bilgisi bırakarak bir devlet kurumunun adresine veya e-posta adresine göndermesi resmi bir talebi ifade etmemektedir.
Haliyle Change.org ve benzeri mecralarda başlatılan imza kampanyalarının da resmi bir sıfatı ve geçerliliği bulunmamaktadır.
Change Gibi Mecralarda Başlatılan İmza Kampanyaları Nasıl Yasal Statü Kazanır?
Bahsettiğimiz dilekçe hakkının kullanılması, Türkiye Büyük Millet Meclisi dilekçe komisyonu web sayfası ve BİMER portalıyla interner ortamına da taşınmıştır. TBMM Dilekçe komisyonu web sayfasında BİMER'den farklı olarak toplu imzaya açık dilekçe de düzenlenebilmektedir. Bu Change.org gibi mecralarla farkındalık oluşturulan kitlenin TBMM e-dilekçeyi imzalası sağlanarak bahse konu talebe resmiyet kazandırılmış olur.
Dilekçenin resmi bir üslupla ve nesnel verilerle kaleme alınmasını gerektiğini hatırlatmakta fayda var. Argo ifadeler ve internet dilinin kullanılan, gerçekle ilgisi olmayan ve iftira niteliği taşıyan dilekçelerin cezai sorumluluk taşıdığını da asla unutmamalısınız.
YORUMLAR