Çelik Yapı Sistemleri Nedir? Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?
Deprem felaketinin kaçınılmaz olduğu yerlerde çelik yapı sistemleri hayati önem taşıyor. Peki, çelik yapı sistemleri nedir? İşte detaylar!
Çelik yapı sistemleri; farklı şekil ve boyutlardaki çelik bileşenlerin kaynak, perçinleme, vidalama vb. uygulamalarla birbirine bağlanmasıyla oluşur. Çelik yapı sistemleri her kuvvete yüksek dayanıklılık gösterir. Bu sistemden isminden de anlaşıldığı üzere çelikten yapılır. Kiriş, kolon vb. tüm taşıyıcı unsurlar çelikten tasarlanır. Yüksek çekme dayanım özelliğiyle çelik yapılar dikkat çekiyor. Ayrıca çelikten yapılan yapılar betonarme yapılara kıyasla daha hızlı tamamlanır.
Çelik Yapı Sistemlerinin Avantajları Nelerdir?
Çelik yapı sistemleri, teknik özellikleri bakımından en çok tercih edilen yapı malzemeleri arasında yer alıyor. Betonarme yapılarla karşılaştırıldığında depreme daha dayanıklı oldukları görülmüştür. Çelik yapı sistemlerinin avantajları şöyle sıralanabilir;
- Paslanmazlar,
- Diğer yapı çeşitlerine göre çok dayanıklıdır,
- Küf, böceklenme vb. doğal etkenlere maruz kalmaz,
- Hem yenileme hem de bakım maliyetleri düşüktür,
- Doğal afetlere karşı çok dayanıklıdır,
- Sert ve koşullarına karşıda dayanıklıdır,
- Uygulama, tasarım ve maliyet açısından da çok ekonomiktir,
- Geniş açıklıklara karşıda çok uygundur,
- Mimari tasarım anlamında öne çıkar,
- Fabrikada sabit belirli standartlar doğrultusunda üretilir. Bu nedenle kalite seviyeleri bellidir.
Çelik Yapı Sistemlerinin Dezavantajları Nelerdir?
Çelik yapı sistemlerinin avantajları olduğu dezavantajları da vardır. Bu dezavantajlar şunlardır;
- Paslanmaya karşı önlem alabilmek için boyama yapılır. Bunun için fiyatı pahalı korozyon koruyucu bileşenler kullanılır.
- Fabrikada üretildiği için herkesin erişimi zordur.
- Korozyona karşı dayanıksızdır. Çünkü çelik, demir alaşımıdır.
- Yüksek sıcaklıklarda genleşmeye başlar. Genleşmeden kaynaklı olarak çelik özelliklerini kaybeder.
- Yangına karşı dayanıksızdır.
- Ülkemizde bu sistem projelendirme kapsamında büyük eksiklikler yaşıyor.
- Kırılganlığın artmasıyla sünekliğin azalması doğru orantılıdır.
- Çelik konstrüksiyon yapılar burkulma gibi durumlara karşı dayanıksızdır. Bahsettiğimiz durumun yapı uzunluğuyla doğru orantısı bulunuyor.
Çelik Yapı Sistemlerinin Kullanım Alanları
Çelik yapı sistemlerinin kullanım alanlarını şöyle belirtebiliriz;
- Silolar,
- Geniş açıklıklı yapılar,
- Sanayi yapıları,
- Vinç taşıyıcılar,
- Spor salonları,
- Depolama alanları,
- Tesis binaları,
- Stadyum,
- Gaz depolama alanları,
- Yüksek katlı konutlar,
- Elektrik direkleri,
- Petrol,
- Havaalanları,
- Demiryolu köprüleri,
Çelik yapı malzemesi olarak, yüksek ağırlık ve mukavemetten oluşuyor. Bundan dolayı geniş açıklıkları uygulamak için kullanılır.
Sıkça Sorulan Sorular
Çelik yapı sistemleriyle ilgili merak edilen sorular ve cevapları şu şekildedir:
1. Çelik Taşıyıcı Sistemler Nelerdir?
Çelik taşıyıcı sistemler; kolonlar, kablolu sistemler, kirişler, stabilite elemanları, kemer sistemler, uzay kafes sistemler, çerçeve sistemler olarak çeşitlenir.
2. Çelik Yapıların Ömrü Ne Kadardır?
Çelik yapılar yaklaşık 75 ile 80 yıl arasında kullanılabilir. Betorname yapılardan farklı olarak bakım gerektirmiyor.
3. Çelik Yapı mı Prefabrik mi?
Çelik ve prefabrik arasında kullanıcılar seçim yapmakta zorlanabilir. Bu iki yapı türü fiziksel olarak birbirine çok benziyor. Ancak özellik açısından bazı noktalarda ayrılıyor. Kullanıcılar kendilerine göre dilediklerini seçebilir.