Öyle bir para birimi düşünün ki, her hangi bir resmi kuruluş veya merkez bankasıyla ilgisi olmasın ama buna rağmen her yerde kullanılabilsin. Rüya gibi değil mi? Bu para birimine "Bitcoin" adı veriliyor. Aslında Bitcoin hala deneysel dijital bir ticaret altyapısı olarak da görülebilir. Bitcoin ile dünyanın herhangi bir yerinde, herhangi bir insana bu sanal para birimiyle ödeme yapmak mümkün olabiliyor. Üstelik işlemlerinizden de her hangi bir komisyon kaybı yaşamıyorsunuz.
Bitcoin teknolojisi, noktadan noktaya dağıtımlı bir ağ üzerinde çalışıyor. Bu özelliğinden dolayı da merkezi bir kuruluşa ihtiyaç duymuyor. Para oluşumu ve transfer işlemleri ağ üzerinde kolektif olarak gerçekleştiriliyor.
Bitcoin ne zamandan beri kullanılıyor?
Bitcoin dijital para manifestosu ilk olarak 3 Ocak 2009’da hayata geçirildi. Maksimum bitcoin sayısı 21 milyon ile sınırlıydı. 22 Temmuz 2013 tarihinde dolaşımdaki bitcoinlerin toplam değeri 1.2 milyar doları buluyordu. 2014 yılının Haziran aylarında bu değer 8.2 milyar dolar seviyesine kadar ulaştı.
Neden bitcoin kullanılıyor?
Bunun pek çok sebebi var. Ancak en önemlisi para transferlerinin son derece güvenli aracısız yapılabiliyor olması. Bitcoinler üçüncü bir şahsın ya da kuruluşun onayına gerek kalmaksızın internet üzerinde kolayca gönderilir. Bitcoin transferleri geri dönüşümsüzdür. Hızlı gerçekleşirler ve geri harcanması dakikalar içinde gerçekleşir. Geleneksel diğer ödeme şekillerine neredeyse masrafsızdır. Para arzı, yazılım ve sistem kullanıcılarının anlaşması üzerinden gerçekleştiği için, herhangi bir hükümet, banka, organizasyon ya da şahıs tarafından asla manipüle edilemez, komisyon alınamaz ve takip dilemez. Bitcoinler 100,000’den fazla insan tarafından kullanılıyorlar.
Bitcoin nasıl çalışıyor?
Bitcoin, yapılan ödemelerin doğrulanması için açık anahtarlı şifreleme (asimetrik şifreleme), noktadan-noktaya ağ bağlantısı ve proof-of-work gibi teknolojiler kullanıyor. Bu noktada Proof of Work bitcoin altyapısının yarattığı bir çalışma prensibi olarak dikkat çekiyor. Bitcoin kendi içerisinde alışılmadık terminolojiler kullanabiliyor.
Enflasyona uğramıyor: Günümüzde kullanılan para birimlerinin hepsi enflasyon karşısında zamanla kaybederler. Bu değer kaybından dolayı da 10 ve katları şeklinde genişlerler (10, 100, 1000 TL gibi). Diğer taraftan, bitcoin, 21 milyon adetle sınırlı olduğu için, zamanla değer kazanmasıyla birlikte enflasyona dayanaklı bir yapı sergiler ve ondalık birimlere doğru açılır.
Aşağıda bitcoin değerlerinin açılımını inceleyebilirsiniz.
- 1 BTC = 1 Bitcoin
- 0,01 (yüzde 1) BTC = 1 Bitcoin sent ( cBTC ya da bitcent olarak da kısaltılabilir. )
- 0,001 (binde 1) BTC = 1 mili Bitcoin ( mBTC ya da mbit, milibit, bitmil olarak da kısaltılabilir.)
- 0,000 001 (milyonda 1) BTC = 1 mikro Bitcoin ( µBTC ya da ubit, mikrobit olarak da kısaltılabilir.)
- 0,00 000 001 (yüz milyonda 1) BTC = 1 Satoşi (Şu anki protokolde en küçük birim.)
Bitcoin nasıl kullanılır?
Bitcoin küresel bir kur olur mu olmaz mı, orası tartışılır. Ancak dijital dünyada bir gücü olduğu çok da yadsınmamalı. 2013′ün belki de en dikkat çekici tartışma konularından biri bitcoin’in aşırı değerlenmesi ve bunun neticesinde bir balon olup olmadığı da çok konuşuluyor. Ancak şunu da göz önüne almak lazım ki, bitcoin ile resmi olmayan bir kur değeriyle artık birçok yerde işlem yapılabiliyor. Bitcoin’in işlem algoritması şöyle işliyor:
bitcoin para transferleri için açık anahtarlı şifreleme ve dijital imza teknolojileri kullanıyor demiştik. Açık anahtarlı şifreleme yapıldığında her kullanıcının bir adet gizli anahtarı, bir adet de açık anahtarı oluyor. Gizli anahtar kişinin sadece kendisi tarafından bilinirken açık anahtar ise herkese dağıtılan bir hesap numarası olarak tanımlanabilir.
Para transferi nasıl yapılır?
Yukarıda değindiğimiz bitcoin cüzdanı kullanmak tabiri de işte bu anlama geliyor. Bitcoin cüzdanı işte bu açık ve gizli anahtarları barındıran bir dosya olarak tanımlanabilir. Transferler şu şekilde çalışıyorlar:
- Mustafa, Mehmet’e kendi bitcoin adresini gönderir.
- Mehmet, yollamak istediği bitcoin miktarı ve Mustafa’nın Bitcoin adresi ile yeni bir transfer işlemi oluşturur.
- Mehmet bu transfer işlemini kendi özel anahtarı ile imzalar ve işlemi bütün Bitcoin ağına duyurur.
- İşlem Bitcoin ağındaki bütün katılımcılara ulaştıktan sonra, katılımcılar işlemin gerçekten Mehmet tarafından yapıldığını Mehmet’in açık anahtarı ile doğrularlar.
- İşlem, bilmecenin çözülmesi ile birlikte muhasebe defteri’ne (ledger) eklenen yeni kayıta dahil edilir ve transfer tamamlanmış olur.
Bitcoin nasıl üretiliyor?
Bitcoin üretim işine madencilik (mining) adı veriliyor. Elbette bunun bir sebebi var. Bitcoin madenciliğini tek başınıza yapmak isterseniz bayağı bir bilgi birikimi ve çok iyi bir PC’ye ihtiyacınız var. Bitcoin madenciliği, bilgisayarınıza ait donanımlar ile yapılan bir işlem. İlk başlarda CPU ile yapılan Bitcoin madenciliği, günümüzde yerini daha hızlı çalışabilen ekran kartlarına yani GPU’lara bırakmış durumda. Kısaca, bilgisayarınızın ekran kartı ne kadar kuvvetliyse Bitcoin madenciliğindeki performansınız da o kadar artabiliyor. Aslında piyasalarda sadece madencilik için özel olarak tasarlanmış sistemlerin satıldığını da hatırlatalım. Eğer bitcoin madenciliğinde "acemiyim ben" diyorsanız, bitcoin havuzlarına katılabilirsiniz (mining pool). Bir anlamda bu durum, başka bilgisayarlarla güçlerin paylaşılması anlamına geliyor. Sayısı oldukça fazla olan maden havuzlarının, gelir dağıtım sistemleri de birbirinden farklı olabiliyor. Ancak şöyle bir sakıncası var, bitcoin üretmek artık o kadar da kolay değil. Çünkü havuzlara çok güçlü bilgisayarlar kullanan kullanıcılar dahil oluyorlar.
Bitcoin ne kadar güvenli?
Bitcoin sistemi hala ilk ilan edildiği algoritmayla çalışıyor. Son 5 yıl içerisinde Bitcoin sisteminde, tasarımsal ya da yapısal bir güvenlik açığı bulunabilmiş değil. Kısaca bitcoin sisteminin mükemmel olduğunu kabul etmek gerekiyor. Öte yandan, her hangi bir güvenlik açığı oluşursa, acil şekilde yapılan bilgilendirmelerle güvenlik saldırılarının önüne geçilmeye çalışıyor, örneğin "Bitcoin" alım satımı yapan siteler işlemlerini anında durduruyor. Bundan dolayı transferlerde bir sıkıntı yaşanmıyor.
Microsoft, BitCoin Ödemelerini Kabul Etmeye Başladı
PayPal ve Coinbase, Bitcoin Ödemeleri İçin İş Birliği Yapıyor
YORUMLAR