Enerji kaynağı güneşimize en yakın üçüncü gezegen olan Dünya, aynı zamanda üzerinde yaşam olan tek gezegendir. Güneş'e uzaklığı 150 milyon kilometre olan Dünya, atmosferi sayesinde içinde yaşam bulundurmakta ve dış tehditlere karşı kendini korumaktadır. Temel olarak 5 tane katmanı olan atmosferin her bir katmanı farklı özellikler taşımaktadır. Peki atmosferin katmanları nelerdir? Gelin sırasıyla inceleyelim.
Atmosfer'in Katmanları Nelerdir?
- Troposfer
- Stratosfer
- Mezosfer
- Termosfer
- Ekzosfer
Troposfer
Gezegenemizin en alt katmanıdır. Birçok hava olayı burada gerçekleşmektedir. Gazların en yoğun olduğu Troposfer'in, ekvator üzerinde kalınlığı 16-17 kilometre civarı iken kutuplara doğru gittikçe daralır ve 9-10 kilometreye kadar düşmektedir. Dünya'nın en önemli maddelerinden olan su bu katmanda bulunmaktadır. Su ve gazların bulunduğu bu katman aynı zamanda tüm hava olaylarının gerçekleştiği katmandır.
Troposfer'in en altı daha sıcak olmasına karşın yükseldikçe sıcaklık düşmektedir. Öyle ki her 100 metre de bir sıcaklık 0,65 santigrat derece düşmektedir ve katmanın en yüksek kısmına gelindiğinde sıcaklık -56,5 santigrat dereceye kadar düşmektedir. Aslında içinde bulunduğumuz bu katmanı yüzünüze her rüzgar çarptığında hissetmiş olursunuz.
Stratosfer
Troposfer'den sonraki ikinci katmandır. İçerisinde su buharları bulundurmamakta. "strat" katman anlamına gelmektedir. Stratosfer'in kendine ait alt katmanlarıda bulunmaktadır. Bu katmanda hava olayları olmadığı için alt bölgede soğuk ve ağır bir hava, üst bölgede ise ılık ve hafif bir hava bulunmaktadır. Burada içinde yaşadığımız Troposfer'e kıyasla ters bir akış bulunmaktadır.
Alt bölgede soğuk üst bölgede sıcak bir hava olduğundan dolayı Stratosfer'de bir dağa tırmanacak olsanız yukarı çıktıkca sıcaklamaya başlayacaktınız. Ozon gazlarının bulunduğu bu katman 35 kilometre kalınlığındadır. Öyle ki bu katman sayesinde güneş'ten gelen zararlı ışınlardan korunmuş oluyoruz. Stratosfer'in sıcaklığı -55 ile -3 santigrat dereceleri arasında değişiklik göstermektedir.
Mezosfer
Atmosfer'in katmanları arasında üçüncü sırada yer alan katman kendi içinde de katmanlar bulundurur. "Mezo" orta anlamana gelmektedir. 35 Kilometre kalınlığında olan katman, bizi göktaşlarından korumaktadır. Atmosfer'imize giren meteorlar bu katmanda buharlaşıp yok olmaktadır. Biz ise bunlara kayan yıldız adını veriyoruz.
Mezosfer katmanında Termosfer'de olduğundan daha fazla gaz bulunmaktadır. Bu katmanda Ozonosfer ve Kemosfer olarak iki alt katman daha bulunmaktadır. Ozonosfer katmanında ozon gazları Kemosfer katmanında az da olsa zararlı ışınların önlenmesi gerçekleşmektedir.
Termosfer
Termo ısı anlamına gelmektedir. Bu katmanda sıcaklık 2000 santigrat dereceye kadar ulaşabilmektedir. Ancak bu katmanda ısıyı yeterli şekilde iletebilcek gaz molekülleri bulunmamaktadır. Bu nedenle 2000 santigrat derecede dahi olsa üşüyor olacaktınız. Bu katmanın en önemli özellikleri arasında bulunan şey ise Uluslararası Uzay İstasyonuna ev sahipliği yapmasıdır. Isıyı iletecek bir gaz molekülü bulunmadığından dolayı ses dalgaları için de aynı şeyi söylemek mümkündür.
Ekzosfer
Dış anlamına gelen ekzo atmosferimizin en dış katmanıdır. Bu katmanın en önemli özelliği artık Dünya ile uzay boşluğu arasındaki sınırdır. Yaklaşık 10 bin kilometre kalınlığa sahip olan katman, dünyanın kendisi kadar geniş bir yapıya sahiptir. Oldukça soğuk olan bu katmanda nefes almak mümkün değildir. Az miktarda da olsa bazı gazlar bu katmanda bulunmaktadır. Haberleşme uydularının bu katmana yerleştirildiği ortam çok az yer çekimi bulundurmaktadır.
Bu içeriğimizde gezegenimiz olan Dünya'nın atmosferinin katmanlarını inceledik. Sizler bu konu hakkında neler düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi aşağıda bulunan yorumlar kısmında bizler ile paylaşmayı unutmayın.
YORUMLAR