Türkiye'de zaman zaman küçük büyüklüklerdeki depremlerin yanı sıra oldukça şiddetli doğal afetler de meydana gelebiliyor. Peki, Arap ve Afrika levhalarının Türkiye fay hatlarına nasıl bir etkisi vardır?
Türkiye'de bu zamana kadar pek çok deprem meydana geldi. Bunun son örneği Adana, Hatay, Kilis, Diyarbakır, Gaziantep, Malatya, Osmaniye, Şanlıurfa, Adıyaman ve Elazığ illerini ciddi ölçüde etkileyen Kahramanmaraş depremidir.
6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde sırasıyla 7,7 ve 7,6 iki büyük deprem felaketi meydana geldi. Meydana gelen deprem felaketinin ardından 30 bini aşkın insan hayatını kaybetti. Ayrıca doğal afet sonucu çok fazla sayıda bina yıkıldı.
Daha önce 1999'da 7,4 büyüklüğünde Gölcük depremi, 1999'da 7,2 büyüklüğünde Düzce depremi, 1939 yılında 7,9 büyüklüğünde Erzincan depremi, 2011 yılında 7,2 büyüklüğünde Van depremi ve 2020'de 6,6 büyüklüğünde İzmir depremi dahil pek çok deprem felaketi meydana geldi. Peki, Afrika ve Arap levhalarının fay hatlarına olan etkisi nedir?
Arap ve Afrika Levhalarının Türkiye Fay Hatlarına Etkisi
Türkiye'nin güneyinde Afrika ve Arap levhaları, kuzeyinde ise Avrasya levhası bulunuyor. Arap levhasının kuzey sınırını Bitlis-Zagros Kıvrım Kuşağı, Afrika levhasının kuzey sınırını ise Helen-Kıbrıs yayı oluşturuyor.
Peki, söz konusu levhaların Türkiye'deki fay hatlarına nasıl bir etkisi var? Jeolog Prof. Dr. Naci Görür, geçtiğimiz yıllarda sosyal medya hesabı üzerinden bu konu ile ilgili oldukça önemli bilgiler paylaşmıştı.
Prof. Dr. Görür tarafından aktarılan bilgilere göre Afrika ve Arap levhaları Avrasya levhasına doğru hareket ettikçe sıkışma meydana geliyor. Anadolu levhası da sıkışmadan ötürü Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu fayları boyunca batıya doğru hareket ediyor.
Bu faylar batıya doğru hareket ettikçe ters saat yönüne ve Helenik Yayına doğru dönüyor. Bu durum, Batı Anadolu'da Kuzey ve Güney yönünde gerilmeye yol açıyor. Afrika levhası, Helen-Kıbrıs yayı boyunca Anadolu levhasının altına dalıyor.
Tüm bunlar, farklı noktalarda deprem bölgelerini oluşturuyor. Bu bölgeler arasında Doğu Anadolu, Kuzey Anadolu, Doğu Anadolu ve Batı Anadolu (Ege) yer alıyor.
Bu yazıda Jeolog Prof. Dr. Naci Görür tarafından Arap ve Afrika levhaları ile ilgili paylaşılan bilgileri aktardık. Ayrıca DepremRiskim isimli mobil uygulamanın ne işe yaradığını ve nasıl kullanıldığını merak ediyorsanız DepremRiskim nedir sorusu dahil bazı soruları yanıtladığımız yazıya da göz atabilirsiniz.
YORUMLAR