API Nedir? Ne İşe Yarar? Nasıl Çalışır?

İnternet ve yazılım dünyasının en bilinen parçalarından biri olan API’yi eğer bir yazılımcı değilseniz duymamış olabilirsiniz. Ancak internete bağlı olarak kullandığınız her uygulama, işlemlerini API sayesinde yapmaktadır. API, internet tabanlı herhangi bir uygulamayı kullanırken API arayüzünden yararlanılır. API, yazılımları birbirine bağlar ve internet ortamında işlerin doğru ve düzenli bir şekilde gerçekleşmesine fayda sağlar. Gelin API nedir, ne değildir yakından inceleyelim.

API Nedir?

API, Türkçede ‘Uygulama Programlama Arayüzü’ anlamına gelen ‘Application Programming Interface’ tanımının baş harflerinden oluşmaktadır. Kısa bir tanımla API, kendine ait veriler ve çalışma prensipleri ile geliştirilmiş uygulamaların, birbirileri ile iletişime geçerek çalışmasını mümkün kılan yazılıma denir.

Örneğin; bir arabanın bir yazılımı olduğunu hayal edin. İşte bu arabanın API'si, arabanın neler yapabileceği hakkında bilgileri barındırır. Bunlar; hızlanma, frenleme, camları açma gibi şeyler olabilir. Ayrıca bunların nasıl yapabileceğine dair bilgiler de API’nin içerisinde yer alır. 

Diğer yandan hızlanmak için ayağınızı gaz pedalına koyup iterseniz; API, ayağınızı gaza bastığınızda motorun içinde neler olduğunu size açıklamak zorunda değildir. 

Sistemin 1970’li yıllarda geliştirildiği düşünülmektedir. Öyle ki terimin tanıtımına, 1974 yılında Christopher J. Date tarafından yayımlanan ‘The Relational and Network Approaches: Comparison of the Application Programming Interface’ adlı makalede rastlanmaktadır. 1990’lı yıllarda daha aktif bir şekilde kullanılmaya başlayan bu yazılımlar, günümüzdeki dijital araçların hemen hepsinde bulunmaktadır.

Bir uygulama, kendi bünyesinde bulunmayan bilgi ve fonksiyonları, bileşiklerine dahil edilen API sayesinde, söz konusu bilgi ve fonksiyonların kaynağı konumundaki uygulamadan alarak kullanıcıya sunar. Bu sayede geliştiricilerin yeni programlamalar yapmalarına gerek kalmaz. Kullanıcılar için de pratik ve hızlı bir kullanım söz konusu olur.

API Ne İşe Yarar?

API arayüzü, aslında var olan bir sistemin çalışması için gerekli olan en önemli faktördür. Ancak API’nin tek işlevi bu değildir. API, aynı zamanda kullanıcılar için bir güvenlik duvarı oluşturur. Tüm verilerinizi uygulamanın ortak sunucusu ile paylaşmak yerine yalnızca tek bir talebi API ile sunuya gönderdiğiniz için verilerinizin tam güvenliği sağlanır. Bu açıdan API bir anahtar görevi de görür.

API Nasıl Çalışır?

Örneğin; internet tabanlı bir uygulamayı açtınız ve uygulamada herhangi bir şey yaptınız. Bu yaptığınız şeyin talebi API tarafından önce sunucuya aktarılır. Sunucu bu taleple kaynağa başvurur ve kaynak, sunucuya geri dönüş sağlar. Sunucu, bu geri dönüşü API aracılığıyla uygulamaya iletir ve sonuç olarak yaptığınız şeyin karşılığını uygulamada görmüş olursunuz.

API Türleri Neler?

• Partner
• Internal (Private)
• Open (Public)
• Composite

Partner

Partner arayüzler, iş ortaklığı süreçlerinde bir ortak tarafından diğeri için sunulur. Sadece ortaklığa dahil olanlar tarafından, özel yetkiler dahilinde kullanılabilir. Stratejik amaçlar doğrultusunda kurulan iletişimler için işlevseldir.

Internal (Private)

Bu arayüz türü, şirket gibi sadece belli bir grubun erişimindeki uygulamaların arasında iletişim kurmak için kullanılır. Internal arayüzlere, yetkilendirilmiş grubun dışında kalan kullanıcılar tarafından erişilemez.

Open (Public)

Open, ilgili uygulamaya erişimi bulunan kullanıcıların tamamı tarafından kullanılabilen, herkese açık arayüz türüdür. Tamamen açık bir durumda olabilmekle birlikte kimi zaman API anahtarı ya da kayıt işlemi gerektirebilir. Kullanıcılar ile birlikte geliştiricilerin erişimine de açıktır ve genellikle harici kullanıcıları hedefler.

Composite

Composite, API’lar için kullanılan bir API türüdür. Çok sayıda arayüzü birbirine bağlamak amacıyla kullanılan arayüzleri ifade eder. Geliştirilmesi için de birtakım arayüzlere ihtiyaç duyulur.

API Nerede Kullanılır?

• Veritabanı API’leri
• İşletim Sistemi API’leri
• Remote API’ler
• Web API

Veritabanı API’leri

Veritabanı API’leri uygulama ve veritabanı yönetim sistemi arasında iletişimi sağlamaktadır. Geliştiriciler veriye erişme ya da tabloları değiştirmek için veritabanlarına sorgular yazmaktadır. Örneğin The Drupal 7 Database API kullanıcıların Oracle, MongoDB, PostgreSQL, MySQL, CouchDB ve MSSQL gibi farklı veritabanları için sorgu oluşturmasını sağlamaktadır.

İşletim Sistemi API’leri 

Bu API grubu uygulamaların, işletim sistemlerinin kaynaklarını ve servislerini nasıl kullanacağını belirtmektedir. Her işletim sistemi bir API setine sahiptir.

Remote API’ler

Farklı cihazlarda çalışan uygulamaların birbirleri ile olan etkileşimlerinin standartlarını Remote API’ler belirlemektedir. Örneğin bir yazılım Remote API sayesinde bulunduğu yerden farklı bir yerde olan cihazdaki kaynaklara erişmek için kullanılmaktadır. İki farklı yerde bulunan uygulamanın bir iletişim ağı üzerinden birbirine bağlanması için Remote API’ler genellikle web standartları baz alınarak geliştirilmektedir. Java Database Connectivity API ve Java Remote Method Invocation API bunlara örnektir. 

Web API

En çok bu tür kullanılmaktadır. Web API’ler istemci – sunucu mimarisinde web tabanlı sistemler arasında veri ve işlevsellik sağlamaktadır. Bu API’ler genellikle HTTP ya da HTTPS protokolünü kullanarak web uygulamalarından gelen istekleri ve cevapları iletir. Örneğin bir işletmenin adresini internet sitesine koymak için Google Maps API kullanılmaktadır.