Algoritma nedir, örnekleri neler? Bu sorular, çok sayıda kişi tarafından en fazla merak edilen soruların başında geliyor. Hazırladığımız yazıda merak edilen soruları yanıtlayacağız. Dolayısıyla yazımıza göz atarak konu hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.
Bilgisayar dünyası yapay zeka (AI), süper bilgisayarlar, makine öğrenimi, kuantum hesaplama, bulut depolama dahil olmak üzere pek çok kelime içeriyor. Bu konuda en popüler kelimelerden bir tanesi ise algoritmadır.
Zaman zaman internette ya da arkadaş ortamında algoritma ifadesi ile karşılaşan çoğu kişinin kafasında algoritma ne demek sorusu dahil olmak üzere bazı soru işaretleri oluşuyor. Bu yazıda genellikle yazılım mühendisleri tarafından kullanılan terimin ne anlama geldiğini açıklayacağız.
Algoritma Nedir, Algoritma Ne Demek?
Öncelikle algoritma tahmin ettiğinizden çok daha basittir. Bu kavram, Türk Dil Kurumuna (TDK) göre "iyi tanımlanmış kuralların ve işlemlerin adım adım uygulanmasıyla bir sorunun giderilmesi veya sonuca en hızlı biçimde ulaşılması işlemi" anlamına geliyor.
Algoritma, bir sorunu çözmek veya bir görevi gerçekleştirmek için gerekli olan bir dizi talimattır. Bunu oldukça basit bir örnek ile açıklayalım. İlk kez pişireceğiniz bir yemek için çeşitli talimatlardan oluşan bir tarife ihtiyaç duyarsınız. Yemeğin yapılması için adım adım tasarlanan tarif aslında bir algoritmadır.
Bilgisayarınızın açılmadığını varsayalım. Bilgisayarın açılmasını sağlamak için çözüm yollarını adım adım tasarlamalısınız yani bir algoritma oluşturmalısınız. İlk önce bilgisayarın fişe takılı olup olmadığını kontrol etmeniz gerekir. Eğer fiş takılı değilse fişi takıp bilgisayarı çalıştırırsınız. Fiş takılı olduğu hâlde bilgisayar açılmıyorsa teknik servise gitmeniz gerekir.
İlk olarak 9. yüzyılda ortaya çıkan söz konusu kavram ile aslında sabah uyandığımız andan akşam yatana kadar karşılaşırız. Bu kavram yemek tarifi gibi yaygın alanların yanı sıra bilgisayar dünyasında da bulunur. Bununla birlikte programlama alanında sık sık kullanılır.
Bir program geliştirmek için çeşitli kodlar kullanmanız lazım. Kod yazma sürecine geçmeden önce bir algoritmaya ihtiyacınız var çünkü ilk önce bir işlemin yerine getirilmesini sağlayacak talimatları adım adım belirlemeniz gerekir.
Algoritma, bilgisayara belirli bir görevi yerine getirmek için hangi adımların hangi sırada yürütülmesi gerektiğini söyler. Algoritmalar, kullanılan programlama diline bağlı olarak belirli sözdizimi kullanılarak yazılır.
Algoritmalar bir görevi yerine getirmek için kullandıkları kavramlara göre sınıflandırılır. Çeşitli algoritma türleri vardır. Bunlar arasında böl ve yönet algoritmaları, kaba kuvvet algoritmaları, rastgele algoritmalar dahil olmak üzere pek çok algoritma bulunuyor.
Böl ve yönet algoritmalarında adından da anlaşılacağı üzere sorun aynı türden daha küçük alt problemlere bölünür. Daha sonra küçük problemler çözüme kavuşturulur ve ana sorunun çözülebilmesi için tüm çözümler birleştirilir.
Kaba kuvvet algoritmalarında tatmin edici bir çözüm bulunana kadar tüm olası çözümler denenir. Rastgele algoritmalarda ise soruna çözüm bulabilmek için hesaplama esnasında en az bir kez rastgele sayı kullanılır.
Algoritma Kimin Adıdır?
Algoritma kelimesi, Ebu Abdullah Muhammed bin Musa el Harezmi'nin yazdığı kitaptan geliyor. Harezmi, dokuzuncu yüzyılda cebir alanında gerçekleştirdiği çeşitli algoritmik çalışmalarını bir kitap hâline getirdi. Bu kitap ile beraber matematik alanına oldukça büyük bir katkı sağlanmış oldu.
Harezmi tarafından kaleme alınan kitabın Latince versiyonu Avrupa bölgesinde çok büyük bir ilgi ile karşı karşıya kaldı. Daha sonra algorizm sözcüğü zaman içerisinde algoritma kelimesine dönüştü ve uzun yıllardan beri algoritma kelimesi kullanılmaya devam ediyor.
Algoritma Örnekleri Neler?
- Tarifler
- Yüz tanıma
- Kağıtları sıralama
- GPS
- Spotify
Yukarıda söz konusu konu ile alakalı çeşitli örnekler bulunuyor. Listede bulunan örneklerin ayrıntılarına aşağıdan göz atabilirsiniz.
Tarifler
Yukarıda da belirttiğimiz üzere tarifler de bir tür algoritmadır çünkü tarifin içerisinde uymanız gereken bazı talimatlar vardır. Bir tarifi tamamlamak için sırasıyla birtakım adımları uygulamalısınız. Bir ekmek yapacağınızı varsayalım. Bunun için un, maya ve suya ihtiyacınız var. Malzemeleri aldıktan sonra bazı talimatları izlemeniz gerekir.
Yüz Tanıma
Yüz tanıma, iPhone ekran kilidi açma ve Snapchat filtrelerinin arkasındaki sistemdir ve bir algoritma aracılığı ile çalışır. Sistem, yüz özelliklerini çizmek için biyometrik harita kullanır. Daha sonra bu bilgiyi alır ve eşleştirme işlem için veri tabanda bir karşılaştırma yapar. Bu şekilde kimlik doğrulama işlemi gerçekleşir.
Söz konusu sistemin Instagram ya da Snapchat gibi uygulamalarda veri tabanında karşılaştırma yapmasına gerek kalmaz çünkü söz konusu uygulamalar kimlik doğrulama yerine filtre amacıyla kullanılır. Yalnızca yüzün biyometrik haritası çıkarılır ve belirlenen yüzeye filtre uygulanır.
Kağıtları Sıralama
Kağıtları sıralamak her ne kadar basit bir aktivite olsa da algoritmik düşünmeyi sağlıyor. Ofisinizde ya da odanızda yer alan kişisel belgelerinizi sıralarken aslında bir algoritma uygularsınız. En temel anlamda bir sonuca ulaşmak için bir dizi görevi takip etmeniz gerekir.
Söz konusu işlemin bu konuya harika bir örnek olmasının nedeni ise algoritmaların kullanabileceği çeşitli görevleri ve özellikleri gözler önüne sermesidir. Örneğin dosyalarınızı kelime sayısına, tarihe veya alfabetiğe göre sıralayabilirsiniz. Buradaki amaç küçük görevleri kullanarak organizasyon sürecini daha basit hâle getirmektir.
GPS
Küresel Konumlama Sistemi (GPS), seyahat ve navigasyona yaklaşım şeklimizi önemli ölçüde değiştirmeyi başardı. GPS, uydulara sinyal iletir ve bu sinyaller aracılığı ile kullanıcının konumunu hesaplayabilmek için bir algoritma kullanır.
Spotify
Dünya genelinde milyonlarca kişi tarafından gün içerisinde yoğun bir şekilde kullanılan dijital yayın platformu Spotify da çeşitli algoritmalar kullanır. Kütüphanesinde çok fazla sayıda müziğin yer aldığı platform, kullandığı algoritmalar sayesinde kullanıcıların beğendiği müziklere göre öneride bulunuyor.
Bu yazıda algoritma ne demek sorusu dahil olmak üzere birçok soruyu yanıtladık. Konu ile ilgili düşüncelerinizi aşağıda yer alan yorumlar kısmından bizimle paylaşmayı unutmayın.
YORUMLAR