Kaybettiği uzuvlarını yenileyebilme yeteneği ile dikkat çeken aksolotl nedir? Bu rehberde oldukça sevimli görünüşe sahip olan semender türüne dair merak edilen soruları yanıtlayacağız.
Aksolotl dünyanın en tuhaf canlılarından bir tanesidir çünkü ayaklara sahip olmasına rağmen suyun altında yaşamını sürdürür. Bu sebepten ötürü bu eşsiz canlılara yürüyen balık da denir. Söz konusu semender türü, Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) tarafından vahşi doğada kritik tehlikede olarak listeleniyor.
Kara mamba gibi bazı hayvanlar özellikleri ile ön plana çıkarken bazıları ise dış görünümleri ile dikkatleri üzerinde topluyor. İşte eşsiz görünümü ve ilginç özellikleri ile dikkatleri üzerinde toplamayı başaran semender türü hakkında bilgiler!
Aksolotl Nedir?
Aksolotl, benzersiz bir genetik yapıya sahip olan bir semender türüdür. Neoteni olarak isimlendirilen nadir bir durumdan dolayı larva özelliklerinin çoğunu yetişkinliğe kadar korurlar. Bu sebepten ötürü yetişkinlerde bile tüylü solungaçlardan tüy benzeri sırt yüzgecine kadar tüm özellikler mevcuttur.
Söz konusu canlılar yüzyıllardır Meksika kültürünün bir parçası oldu. Aztek mitolojisine göre aksolotl, kurban edilmekten kaçmak için kendini bir semender kılığına sokan ateş ve şimşek tansırı Xolotl'dur fakat bu canlılar, kayıp uzuvlarını yeniden oluşturma ve yaşamları boyunca genç kalma yetenekleri ile kendi başlarına oldukça etkileyicidir.
Solungaçlarını muhafaza etmelerine rağmen yetişkin semender türünün fonksiyonel akciğerleri vardır ve derilerinden nefes alabilirler. Çok sevimli bir görünüme sahip olan canlılar güler yüze sahip çünkü söz konusu canlının yüzüne baktığınızda bir gülümseme göreceksiniz.
Genellikle balık ile karıştırılan canlılar, tüm yaşamlarını suda geçirdiklerinden ötürü amfibi ailesi arasında benzersizdir. Söz konusu semender türü, sahip oldukları görünümleri ve habitatlarından ötürü "Meksika'nın yürüyen balıkları" olarak bilinir.
Ön tarafta bulunan ayaklarda dört parmak, arka tarafta yer alan ayaklarda ise beş parmak mevcut. Yetişkin aksolotllar burundan kuyruğa kadar yaklaşık olarak 45 cm uzunluğa ulaşabilir. Bu canlılar genellikle 50 ila 250 gram ağırlığındadır.
Söz konusu canlılar genellikle Mexico City yakınlarında yer alan Xochimilco Gölünde yaşar. Xochimilco Gölünde kış aylarında bile ortalama su sıcaklığı 20 derece civarındadır. Ambystoma mexicanum olarak isimlendirilen canlılar doğal yaşam alanlarına çok iyi bir şekilde adapte olmuştur.
Ambystoma mexicanum, yukarıda da bahsettiğimiz üzere IUCN tarafından vahşi doğada kritik tehlikede olarak listelenir. Bu, söz konusu canlıların sayısında ciddi bir azalmanın olduğunu gösterir. Bununla birlikte yakın gelecekte soylarının tükenmesi gibi bir risk mevcut.
Son yıllarda sevimli canlıların sayılarındaki ciddi düşüşe birçok faktör katkıda bulundu. Meksikalı biyolog Luis Zambrano tarafından gerçekleştirilen bir araştırmaya göre 1998 yılında Xochimilco Gölünde kilometrekare başına 6 bin adet aksolotl varken günümüzde yalnızca 35 tane bulunuyor.
Sahip oldukları sevimli görünüm ile dikkatleri üzerinde toplamayı başaran ambystoma mexicanum genellikle 10 ila 15 yıl civarında yaşar. Birbirlerine karşı saldırgan olan canlılar birbirlerinin solungaçlarını, ayaklarını ve kuyruklarını ısırır.
Tüm yaşamlarını suda ve larva aşamasında geçirdiklerinden ötürü diğer amfibilerden farklı olan canlıların nefes alabilmeleri için vücutlarının ve solungaçlarının nemli kalması gerekiyor. Vahşi doğada genellikle kahverengi ve gri renk tonlarına sahip olan canlılar beyaz gövdeli ve pembe solungaçlı da olabilir.
Aksolotl Ne Yer?
Sevimli canlılar solucanlar, böcekler, kabuklular, yumuşakçalar ve bazı küçük balık türlerini yiyerek hayatta kalan bir etoburdur. Uzun yıllar önce besin zincirinin tepesinde olan canlılar, günümüzde levrek ve tilapia türleri nedeni ile tehlike altında. Bu durum, onların sayılarının azalmasına yol açıyor.
Ambystoma mexicanum'un sayısındaki düşüşün nedenleri arasında su kirliliği de yer alıyor. Mexico City'nin hızlı gelişimi su kirliliğinin artmasına yol açtı. Bazı alanlar su altındaki canlılar için elverişsiz hâle geldi.
Öte yandan aşırı şekilde avlanma da söz konusu faktörler arasında bulunuyor. Bu canlıya Mexico City'de çok büyük bir talep var.
Aksolotl Özellikleri Neler?
- Etoburlardır.
- Neotenik canlılardır.
- Çeşitli renklere sahiptir.
- Göz kapakları bulunmuyor.
- Birbirlerine karşı saldırganlardır.
- Tüm yaşamlarını suda geçirirler.
- Ağırlığı 50-250 gram arasında değişir.
- Genellikle 10 ila 15 yıl ömre sahiptir.
- Kayıp uzuvlarını yeniden oluşturabilirler.
- Uzunluğu 15-45 santimetre aralığındadır.
- Birçok semender türünden daha büyüktür.
Eşsiz bir görünüme sahip olan sevimli canlıların büyüleyici özellikleri bulunuyor. Tüm yaşamlarını suda geçiren canlılar neoteniktir. Yani larva özelliklerini kaybetmezler. Bu durum, söz konusu canlıların dişlerinin asla gelişmeyeceği ve bu nedenle yiyecekleri tüketmek için emme yöntemini kullanmak durumunda kaldıkları anlamına gelir.
Ağırlıkları 50 ila 250 gram ağırlığında değişen canlıların en etkileyici özelliklerinden bir tanesi kayıp uzuvlarını yeniden oluşturabilmeleridir. Etobur olan hayvanlar balık ve solucanlardan böcek ve kabuklulara kadar her şeyi yerler. Bunların ölü ya da diri olması fark etmez.
Söz konusu canlılar birbirlerine karşı saldırganlardır. Öyle ki birbirlerinin solungaçlarını, ayaklarını ve kuyruklarını ısırabilir. Neyse ki ambystoma mexicanum, kayıp uzvu yeniden oluşturma özelliğine sahip. Birçok semender türünden daha büyük olan bu canlılar genellikle 10 ila 15 yıl yaşar.
Bu yazıda aksolotl özellikleri neler sorusu dahil olmak üzere birçok soruyu cevapladık. Konu ile ilgili düşüncelerinizi aşağıda yer alan yorumlar kısmından bizimle paylaşmayı unutmayın.
YORUMLAR